შფოთვის გამკლავების შედარებით მარტივი გზა

წარმატების 365 დღე

47–ე დღე

ერთერთ წინარე დღის მასალებში, კერძოდ 45–ე დღის რჩევებში, ვწერდი: ” მე მინდა გახსოვდეთ: ნებისმიერი ნეგატიური ემოცია გადმოვგცემს იმ შეტყობინებას ანუ ე.წ. მესიჯს, რომ იგი თავის თავში ატარებს გარკვეული სახის მოქმედების ბიძგსა და იმპულსს. კერძოდ, ემოციური დისკომფორტის შეტყობინებაა, რომ თქვენს მიერ მოცემული სიტუაციის აღქმაა დაულაგებელი, შეუსაბამო და არაკომფორტული,  ან თქვენივე მოქმედებები არა არიან გამოსადეგნი, რათა დასახულ მიზანს მიაღწიოთ“ . როცა შფოთვისა და გაუთავებელი წუხილის ემოციაზე ვსაუბრობთ, აქ სიტუაცია უფრო გართულებულია, ვიდრე უბრალოდ ემოციური დისკომფორტის დროს. აქ დისკომფორტმა გადააბიჯა ზღვარს და გადაიზარდა  გაუთავებელ შფოთვასა და წუხილში. სწორედ ეს შფოთვა და წუხილი გიგზავნით თქვენ უკვე განსხვავებულ შეტყობინებას: თქვენ გესაჭიროებათ უკვე ახლა გახდეთ უფრო მომზადებული და გაწაფული, რათა გაუმკლავდეთ იმ სანერვიულო და პრობლემურ სიტუაციას, რასაც შეიძლება სამომავლოდ ჰქონდეს ადგილი. აქედან გამომდინარე შფოთვისა და წუხილის დაძლევის გზა ოთხ ნაბიჯს შეიცავს.

1.      შეეცადე კარგად მოიაზრო ის სიტუაცია, რომელიც ესოდენ გაფრთხობს, იწვევს შიშსა და ღელვას და ამასთან ერთად აქვე და გადაუდებლად შეარჩიე, თუ  მენტალურად და ფიზიკურად რა შეგამზადებს ყველაზე უკეთ, რათა ამ რთულ სიტუაციას გაუმკლავდე;

2.      აქტიურად წარმოისახე და დადგი წარმოსახული მენტალური „ფილმი“, თუ როგორ მოქმედებ ეფექტურად იმ რთულ და შფოთვა–წუხილის გამომწვევ სიტუაციაში, როგორ ძლევ დაბრკოლებებს, როგორ გაუსწორდი სირთულეებს და გადაწყვიტე პრობლემური ვითარება;

3.      დაუსვი შენს თავს კითხვა: „ხომ არ არის რაიმე ზიანის ან რისკის შემცველი ის მოქმედებები, რითაც ამ წარმოსახულ “ფილმში“ უმკლავდებოდი  რთულ და შფოთვა–წუხილის გამომწვევ სიტუაციას?“ თუ იგრძენი ან ინტუიტიურად მიხვდი, რომ ასეთი პოტენციური ზიანი ან რისკი არსებობს, მაშინ ისე გადააკეთე ეს წარმოსახული „ფილმი“, რომ საზიანო რისკები შემცირდეს და გაქრეს.

4.       თუკი არავითარი ზიანის შანსი არ არსებობს, მაშინ გაარძელეთ ყოველდღიურად ამ წარმოსახული „ფილმის“ მენტალური „გაშვება“ და თანაც პარალელურად მიიღეთ მტკიცე გადაწყვეტილება: რახან უკვე მომზადებულად გრძნობთ თავს ამ რთული სიტუაციის გასამკლავებლად, შეწყვიტეთ შფოთვა–წუხილი და „გააღეთ შინაგანი კარები“, რათა  დადგეს კიდევაც ის რთული სიტუაცია, რისთვისაც ადრე სათანადოდ არ იყავით მზად და ახლა კი სრულ მზაობაში იმყოფებით.

ეს სავარჯიშო გაცილებით მარტივია, ვიდრე ის, რომელიც ამის წინა 46–ე დღის სავარჯიშოში შემოგთავაზეთ “საუკეთესო  ხერხი, რათა  გაუმკლავდეთ  შიშიანობასა  და  შფოთვიანობას“. სამაგიეროდ მაშინდელი სავარჯიშო უფრო ეფექტურია, მაგრამ რახან შეიძლება მისი  დამოუკიდებლად გაკეთება რთული აღმოჩნდეს, მზად ვარ პირადი მომართვადობის შემთხვევაში დაგეხმაროთ. თუკი მაინცადამაინც დამოუკიდებლად გსურთ იმოქმედოთ, მაშინ ეს უფრო მარტივი გზა დაგეხმარებათ.

საუკეთესო ხერხი, რათა გაუმკლავდეთ შიშიანობასა და შფოთვიანობას

წარმატების 365 დღე

46–ე  დღე                                                                                                                                                                    

„შიშს დიდი თვალები აქვს“– ამბობს ანდაზა. „შიში ვერ იხსნის სიკვდილსა, ცუდია დაღრეჯილობა“–ამბობს გენიალური პოეტი.  “და ნიავს მიეც ფიქრი ჩემი შავად მღელვარი” – სთხოვს მერანს ბარათაშვილის ჰეროიკული, მაგრამ განწირული სულისკვეთება. შიში და შფოთვა – ორი დიდი სულიერი სტიქია, რაც საკმაოდ ხშირად გვიტევს თითოეულ  ჩვენთაგანს  და არ გვაძლევს მშვიდი ცხოვრების საშუალებას. შიშს ყოველთვის აქვს თავისი საგანი, ადამიანს შეუძლია მკაფიოდ მიუთითოს თუ რისი ეშინია კონკრეტულად. შფოთვა კი ხშირად უსაგნო ღელვაა და ადამიანთა დიდ ნაწილს უჭირს კიდეც კონკრეტულად ერთ რაიმეს მიუთითოს თუ რის გამო ღელავს. როგორც შიშს, ისე შფოთვას  თავისი ბიოლოგიურად ღირებული და სასარგებლო ფუნქცია აქვს, რაც გადარჩენისა და თვითშენახვის ინსტინქტიდან მომდინარეობს. ამდენად უსარგებლო და შემაწუხებელია არა რომელიმე შიში, არამედ ხშირი ან ქრონიკული და აკვიატებული შიშიანობა ანუ ფობია; ასევე საკუთრივ შფოთვა სიგნალია იმის, რომ წინასწარ საჭიროა რაიმე საფრთხის პრევენცია, რათა მისი გარდაუვალი დადგომისას სათანადო მზადყოფნაში დახვდე ამ საფრთხეს, მაგრამ უსარგებლო და შემაწუხებელია შფოთვიანობა, როცა დღენიადაგ შფოთავ და საფრთხის გასამკლავებლად  ზედმეტად იხარჯები და ღელავ, თუმცა საფრთხე ჯერ ძალიან შორსაა და იგი კარს არც კი მოგდგომია. მე ამ შემთხვევაში ვზრუნავ იმაზე, რომ გამოათავისუფლოთ ის ენერგია და განცდები, რასაც შიშიანობასა და შფოთვიანობას მოახმართ ან ახმარდით, შეუცვალოთ მას კალაპოტი და წარმართოთ იგი თქვენთვის სასურველი მიზნის მისაღწევად. ფსიქოთერაპიაში არსებობს აურაცხელი მეთოდები, რითაც ფსიქოთერაპევტი ეხმარება ადამიანს შეუმცირდეს შიშები ან შფოთვა. მაგრამ მე მინდა შემოგთავაზოთ, ჩემის აზრით, შიშიანობისა და შფოთვიანობის გამკლავების ყველაზე ეფექტური მეთოდი, რაც თქვენ შეგიძლიათ თქვენსავე თავს ჩაუტაროთ. ჩემი 30 წლიანი პრაქტიკა  მიდასტურებს ამ მეთოდის სიცოცხლის უნარიანობასა და შედეგიანობას. იგი ნეიროლინგვისტური პროგრამირების წიაღში აღმოცენდა ჯონ გრინდერისა და რიჩარდ ბენდლერის ერთობლივი მოღვაწეობის პერიოდში მე–20 საუკუნის 70–80–იან წლებში.

ნაბიჯი პირველი.

დააფიქსირეთ და გაიხსენეთ მომენტი, სად, როდის და რა ვითარებაში დაიწყო ეს შიშიანობა ან პირველი მოძალებული შფოთვითი განცდები. გაშალეთ თქვენი მარჯვენა ხელისგული, წარმოიდგინეთ, რომ მასზე არის სატელევიზიო ან კომპიუტერული ეკრანი და მასზე გადის თქვენი შინაგანი ფილმი ამ შიშების ან შფოთვიანობის წარმოშობის მომენტის, მისი შემდგომი განვითარებისა და დღევანდელი მდგომარეობის შესახებ. წარმოიდგინეთ ეს თქვენი ისტორია ვიზუალურად, გაახმოვანეთ იგი და გაიხსენეთ შესაბამისი ლაპარაკები ან ხმები და ბგერები, იგრძენით რას გრძნობდით ან აწმყოში გრძნობთ შიშიანობისა და შფოთვიანობის დროს. დაე, ეს იყოს ვიზუალურ, ხმოვანი, გრძნობითი ფილმი. ამ მდგომარეობას დავარქვათ თქვენი პრობლემური ან სუსტი ნაწილი.

ნაბიჯი მეორე.

მას შემდეგ რაც დაამთავრებთ შიშიანობის ან შფოთვიანობის წარმოშობისა და განვითარების შესახებ პერსონალურ შინაგან ფილმს, დახურეთ თქვენი მარჯვენა ხელისგული დ სამზერლად წინ დაიდეთ მარცხენა ხელისგული. ამჯერად მასზე პროეცირება დაიწყეთ და წარმოიდგინეთ შინაგანი ფილმი თქვენი ცხოვრების ერთი იმ მომენტის ან დღის შესახებ, როცა იყავით საკუთარ ძალებში აბსოლუტურად დარწმუნებული,  რათა გადაგელახათ სირთულეები; გრძნობდით შინაგან სილაღესა და თავისუფლებას, იყავით ხალისითა და სიხარულით აღსავსე. რაც უფრო მკაფიოდ გაიხსენებთ ამ პოზიტიურ შინაგან მდგომარეობას, მით უფრო პარალელურად დაიწყეთ ხელის თითების შეკვრა ერთ მუჭად; როცა მუშტი შეიკვრება ნიშნად იმისა, რომ მარცხენა ხელისგულში ჩაიდო თქვენი სიძლიერისა და სილაღის შესახებ შინაგანი ფილმი, დააფიქსირეთ ეს შეკრული მუჭი და არ გახსნათ იგი, სანამ მე არ გეტყვით. ამ მდგომარეობას დავარქვათ თქვენი რესურსული ნაწილი.

ნაბიჯი მესამე.

ამჯერად წარმოიდგინეთ თითქოს გარე თვალით უყურებთ საკუთარ თავს, აკვირდებით მას გარე დამკვირვებლის პოზოციიდან. აკვირდებით თუ  როგორ ზიხართ, რა გამომეტყველება გაქვთ, რას გრძნობთ ან გრძნობდით, როცა წარმოიდგინეთ თქვენი სუსტი ნაწილი და შესაბამისი პრობლემური ფილმი და ამავე დროს თუ რანაირად გამოიყურებოდით ან ახლა გამოიყურებით, როცა მარცხენა ხელში მყარად შეკრული მუჭის სახით თქვენი რესურსული ნაწილი წარმოგესახათ. ამას დავარქვათ თქვენი დამკვირებლური ნაწილი.

ნაბიჯი მეოთხე.

ამგვარად, თქვენ გაქვთ სამი ნაწილი. მარჯვენა ხელისგული გაშლილად ისევ დაიდეთ წინ თავისი პრობლემური ფილმითურთ, მარცხენა ხელი ანუ რესურსული ნაწილი ისევ მუშტად შეკრულია, ხოლო დამკვირებლური ნაწილი ისევ თქვენთანაა. წარმოიდგინეთ, რომ თქვენი რესურსული და დამკვირებლური ნაწილი მხარდაჭერასა და თანადგომას უცხადებენ თქვენს პრობლემურ და სუსტ ნაწილს, რომელსაც სჩვევია შიშიანობა, შფოთვიანობა და გამუდმებული წუხილი. თქვენი რესურსული და დამკვირებლური ნაწილები ნებას რთავენ და წაახალისებენ თქვენს სუსტ და დაშინებულ–შფოთვიან ნაწილს, რათა მან  ხელახლა და უფრო მძაფრად წარმოიდგინოს ის შემაწუხებელი საშინელებანი, რაც თავს გადაგხდათ შიშიანობისა და შფოთვის აღმოცენებისა და განვითარების გზაზე. სპეციალურად გააძლიერეთ ის სხეულებრივი სიმპტომები ან შეგრძნებები, რაც ამ შფოთვასა და შიშს ახლავს თან. დაბოლოს, როცა თავის ზენიტს მიაღწევს შიშისა და შფოთვის შემაწუხებელი მდგომარეობების ხელახლა ამოტივტივება და გაძლიერება, გულიანად ამოიოხრეთ ან ღრმად ამოისუნთქეთ ან ამოიყვირეთ ან ამოიტირეთ ნიშნად იმისა, რომ განმუხტეთ და ამოაფრქვიეთ, რაც ჩაგუბული გქონდათ.

ნაბიჯი მეხუთე.

ამგვარად, თქვენმა სუსტმა ნაწილმა დანარჩენი ორი ძლიერი ნაწილის მხარდაჭერის სიტუაციაში განმუხტა და ამოაფრქვია ჩაგუბული შიშები და შფოთვები და მასთან დაკავშირებული განცდები ან შეგრძნებები. ამას აქვს კათარსისის ანუ განწმენდის ეფექტი. ამჯერად გაშალეთ მუშტად შეკრული თქვენი მარცხენა ხელისგული ანუ თქვენი რესურსული ნაწილის სიმბოლო, გაშალეთ მარჯვენა ხელისგულიც, გაშალეთ ხელები და თვალდახუჭულ მდგომარეობაში  ერთმანეთისკენ უნებლიე და თავისთავადი მოძრაობა დააწყებინეთ თქვენს ოდესღაც სუსტ, მაგრამ ამჯერად განმუხტულ ნაწილსა  და თქვენს რესურსულ ანუ ძლიერ ნაწილს. როცა ორივე ხელისგული შეხვდება ერთმანეთს, შეჰკარით ისინი ნიშნად თქვენი ოდესღაც სუსტი და რესურსული ნაწილების გამთლიანებისა და ინტეგრაციისა. როცა ორივე ხელისგული შეიკვრება, მიიტანეთ ისინი სხეულის იმ ორგანოსთან, საიდანაც გსურთ, რომ ეს პოზიტიური ენერგია ჩაიღვაროს თქვენს სხეულსა და სულში.

ნაბიჯი მეექვსე.

მოეშვით, ისუნთქეთ მშვიდად. თავი მიეცით რელაქსაციას. წარმოიდგინეთ თქვენი ხვალინდელი დღე, ზეგინდელი დღე, მასზეგინდელი დღე, შემდგომი კვირეები და თვეები....გასაკეთებელი საქმეები, სამომავლო მოქმედებები და თითოეულ ამ წარმოდგენაში „შეაგზავნეთ“ ის რელაქსირებული მდგომარეობა, რაც თქვენში აღმოცენდება შიშიანობის და შფოთვის განმუხტვისა და ახალი რესურსებით აღჭურვის შედეგად.

თუკი დაინტერესდით ამ სავარჯიშოთი და დამოუკიდებლად ვერ შეძელით მისი განხორციელება, შეგიძლიათ ჩემთან გაიაროთ იგი. მზად ვარ გაგიწიოთ მეგზურობა შინაგანი თავისუფლების სამყაროში.

დაძლიეთ ემოციური დისკომფორტი

წარმატების 365 დღე

45–ე დღე

ვის არ აწუხებს ემოციური დისკომფორტი? განა შეიძლება წარმოვიდგინოთ ჩვენი ცხოვრება მის გარეშე? მოწყენილობა, მოუთმენლობა, სირთულეებისა და შემაფერხებელი სიტუაციების გამო ღელვა და ნერვიულობა,  სტრესული დაძაბულობა ანუ დისტრესი, უამრავ დაუმთავრებელ საქმეთა შემოსევა, დროის დეფიციტის განცდა – აი, ემოციური დისკომფორტის არასრული ჩამონათვალი. შემაწუხებელია? ძალიან! ხშირად აქვს მას ადგილი ჩვენს ცხოვრებაში? ალბათ, ბევრი ჩვენთაგანის ცხოვრება სავსეა ასეთი შემთხვევებით, მაგარამ ისეთებიც გამოერევიან, ვისაც ემოციური ცხოვრება ფრიად დალაგებული და აწყობილი აქვს. მე მინდა გახსოვდეთ: ნებისმიერი ნეგატიური ემოცია გადმოვგცემს იმ შეტყობინებას ანუ ე.წ. მესიჯს, რომ იგი თავის თავში ატარებს გარკვეული სახის მოქმედების ბიძგსა და იმპულსს. კერძოდ, ემოციური დისკომფორტის შეტყობინებაა, რომ თქვენს მიერ მოცემული სიტუაციის აღქმაა დაულაგებელი, შეუსაბამო და არაკომფორტული,  ან თქვენივე მოქმედებები არა არიან გამოსადეგნი, რათა დასახულ მიზანს მიაღწიოთ. ამიტომაც ეს ემოცია შეიცავს იმპულსს ან დაალაგოთ მოცემული სიტუაცია და მისი აღქმა ან თქვენი მოქმედებები მოიყვანოთ შესაბამისობაში დასახული მიზნის მიღწევასთან. რა უნდა გააკეთოთ ემოციური დისკომფორტის, გადაღლის, მოწყენილობის,  მსუბუქი წყენის, მოუთმენლობის, დისტრესის, დროის დეფიციტის ან სირთულეების  დროს?

1.      მოიმარჯვეთ ყველა ის ხერხი, რაც წინა სავარჯიშოებში აღვწერეთ ემოციათა მართვის სფეროში. კერძოდ, მაგალითად, დაიკავეთ ის სხეულებრივი პოზა და შეიქმენით ის გამომეტყველება, რაც შეეფერება ემოციურად დადებით მდგომარეობას. თქვენი  წარმოდგენით ყურადღების ფოკუსში მოაქციეთ თქვენი მოგონებებებიდან ისეთი მომენტი, როცა მხნედ, ხალისიანად და კარგად გრძნობდით თავს; ან კიდევ თქვენს თავს დაუსვით გამაძლიერებელი კითხვა: „რა დადებითი ფუნქცია აქვს ამ ნეგატიურ ემოციურ დისკომფორტს? რას მასწავლის იგი როგორც ახალს? რის შეცვლას მკარნახობს იგი? ეს ხომ გამოწვევაა, მაგრამ მაინც რისი გამოწვევაა იგი?“

2.      ზუსტად განსაზღვრეთ, რა გსურთ; რას გინდათ რომ გრძნობდეთ?

3.      დაიწყეთ თქვენი მოქმედებების გაუმჯობესება და სრულყოფა. ნელნელა დაიწყეთ ისეთ ახალი მიდგომებისა და ქმედებების გატარება, რაც შეგაცვლევინებთ სიტუაციისადმი დამოკიდებულებას, მოგაწესრიგებინებთ შეუსაბამობას ან მოგცემთ საშუალებას თქვენი დასახული მიზნის მისაღწევად უფრო შედეგიანი ქმედებები განახორციელოთ. არ არის აუცილებელი თქვენი ახალი ქმედებები იყოს რადიკალურად განსხვავებული და თვისობრივად სრულიად ახალი. მცირე ცვლილებებსაც კი მოაქვთ ახალი შედეგები თქვენი მდგომარეობის გაუმჯობესებაში. მთავარია ჩაერთოთ თუნდაც მცირე, მაგრამ სახალისო ცვლილებების ნაკადში. ემოციური დისკომფორტის დროს უმოქმედობას სჯობია ნებისმიერი სახის ქმედებები, რომელიც აქტივობათა ნაკადის სახით გაიშლება და არა ერთჯერადი ან ძალზე ხანმოკლე მოქმედებების სახით მოგვევლინება. აქტივობათა ნაკადი სჯობს ერთჯერად ქმედებებს. თუკი მართლაც ასეთ ახალ აქტივობათა ნაკადში ჩაერთვებით, დიდი შანსია, რომ არათუ ეს მომენტალური ემოციური დისკომფორტი შეამციროთ, არამედ  თავი დაიზღვიოთ, რათა  ემოციური დისკომფორტი არ  გადაიზარდოს შიშიანობასა და შფოთვიანობაში.

        

მართეთ თქვენი ემოციები: მოკრიტიკე და ბრალმდებელი შინაგანი ხმის რეგულაცია

წარმატების 365 დღე

44–ე დღე

ადამიანს არ შეუძლია უკომუნიკაციოდ, იგი გამუდმებულ დიალოგშია სხვა ადამიანებთან ან საკუთარ თავთან. მას აქვს შინაგანი ხმა. ეს შინაგანი ხმა ხან დაგიყვავებს, ხან გაგახალისებს, ხან ძალებს გმატებს, ხანაც ბრალს გდებს და გაკრიტიკებს, ხანაც გიბრძანებს, ხანაც მხარდაჭერას გთავაზობს. მოკლედ, შინაგან ხმას აქვს მრავალხმოვანება. როცა შინაგანი ხმა დღენიადაგ გადანაშაულებთ ან დამთრგუნველად ჩაგძახით და გაკრიტიკებთ ან თქვენთვის რაიმე სასურველს კატეგორიულად გიკრძალავთ, მისი ამ სახის ზემოქმედება დამასუსტებლად მოქმედებს და დეპრესიულ გუნებ–განწყობას ქმნის. ამიტომაც გთავაზობთ სპეციალურ ხერხს, რათა უვნებელჰყოთ დეპრესიის გამომწვევი შინაგანი ძახილი.

1.      პირველი და ძალზე მნიშვნელოვანია ის, რომ უნდა მოხსნათ საკუთარი თავის  დადანაშაულება იმაში, რომ გჩვევიათ თავის დადანაშაულება, გადამეტებელი თვითკრიტიკა და თვით–აკრძალვები. თუკი თქვენს მოკრიტიკე და მაძაგებელ შინაგან ხმას დაუპირისპირდებით მისივე იარაღით და დაიწყებთ მისი მისამართით თვითდადანაშაულებას, ამას მოყვება თვითდადანაშაულება იმის გამო, რომ ადანაშაულებთ საკუთარ თავს თვითდადანაშაულების გამო და ამგვარად  უსასრულოდ გაიჩენთ თქვენი პიროვნების ახალ ნაწილებს, რომელთაც აღმატებული ხაზით თვითდადანაშაულების პროგრესი ახასიათებს. ეს დაახლოებით იმას ჰგავს, როცა ფობიის მქონე ადამიანს აქვს შიში შიშიანობის გამო და უფრო მეტიც – ეშინია იმის გამო, რომ აქვს შიშიანობის შიში და ასე უსასრულოდ.

2.      რახან მოხსენით საკუთარი თავის დადანაშაულება თვითდადანაშაულების ჩვევისა გამო, გადადგით კიდევ ერთი ნაბიჯი: კერძოდ, შეეცადეთ დაინახოთ რაღაც დადებითი თქვენს გადამეტებულად თვით–მოკრიტიკე შინაგან ხმაში. დაუსვით საკუთარ თავს კითხვა: რა არის დადებითი იმაში, რომ ჩემი შინაგანი ხმა მწარედ ჩამძახის და ყველაფერში მე მადანაშაულებს? თქვენ შეიძლება აღმოაჩინოთ, რომ ამ მწარედ და დამთგრუნველად ზემომქმედ შინაგან ხმას აქვს პოზიტიური განზრახვა, რათა რაღაც სასიკეთოთ შეცვალოთ  შენს ცხოვრებაში; მას აქვს დადებითი და კეთილმოსურნე განზრახვა, მაგრამ მანერა, სტილი, ფორმა და ხერხი ამ განზრახვის რეალიზაციისა აქვს მწარე და დამთრგუნველი. გადაუხადეთ მადლობა თქვენს შინაგან ხმას მისი კეთილმოსურნე განზრახვისათვის და დაიწყეთ მისი მიმღებლობა, შეწყნარება, მაგრამ მიიღეთ გადაწყვეტილება , რათა მართოთ ეს თქვენი შინაგანი ხმა, რათა მან შეცვალოს თავის ფორმა, მანერა, სტილი და დამთრგუნველობა.

3.      რახან შეწყნარება და მიმღებლობა გამოუცხადეთ თქვენს დამთრგუნველ შინაგან ხმას მისი ფარული კეთილი განზრახვისა გამო, ამის შემდეგ გადადგით კიდევ ერთი ნაბიჯი მისივე  მართვის მიმართულებით: დააკვირდით, ვის ხმას წააგავს ის? თქვენი ხმის მსგავსია, თუ თქვენი მშობლების, მასწავლებლის ან ვიღაც სხვა ადამიანის? საიდან მოდის ეს ხმა: ზევიდან ქვემოთ ჩამოგძახის თუ გვერდიდან გებუზღუნებათ? მის ტემპი ჩქარია თუ ნელი, ტემბრი და ინტენსივობა მაღალია თუ დაბალი? მას შემდეგ რაც მის მანერას, სტილს, ინტენსივობასა და ტემპს დაადგენთ, დაიწყეთ მისი მართვა. კერძოდ,  თუ ხმაღალი ხმაა და უხეში, შეეცადეთ  წარმოიდგინოთ, რომ ის თქვენი კეთილმოსურნე მრჩეველია და ჩურჩულით ან ალერსიანი ხმით გთავაზობთ ახლებურად მოიქცეთ; თუ მისი ტემპი ჩქარია და ქაოტური, გადართეთ ნელ ტემპზე; თუ კი  აუტანელი სიტყებით გიტევთ, წარმოიდგინეთ რომ ეს ხმა ნელნელა გშორდებათ, პატარავდება და უსასრულობაში იკარგება. სცადეთ ამგვარი ექსპერიმეტები და გაამდიდრეთ  შინაგანი პროცესების მართვის გამოცდილება. მრავაჯერადი ვარჯიშის შედეგად თქვენი არაცნობიერი თვითონ გააგრძელებს დაწყებულ სამუშაოს და ძილშიაც კი იმუშავებს თქვენთვისვე სასარგებლოდ. უარყოფითი განცდები და შინაგანი ბრალეულობის გრძნობაც დაიხევს უკან.

დაძლიეთ კატასტროფული მოლოდინები და გააწონასწორეთ თქვენი გუნებ–განწყობა

 წარმატების 365 დღე

43 დღე

წინა საუბარში უსიამოვნო მოგონებების მიერ გამოწვეული ტკივილიანი განცდების მონელების გზები შემოგთავაზეთ. ამჯერად კიდევ ერთხელ კატასროფული მოლოდინების დაძლევაზე მინდა ვისაუბროთ. ვინ იცის რაოდენ ბევრ თქვენთგანს  ჰქონია აკვიატებული კატასტროფული აზრები და მოლოდინები. მართალია, ამ ტიპის აზრები და მოლოდინები ხშირად გადამეტებული მზრუნველობის ფორმით მოგვეჩვენება, მაგრამ ისინი რეალურად არა თუ არ ასრულებელ მზრუნველობით ფუნქციას, არამედ ნამეტნავად დამთრგუნველი  და შემაწუხებელიც კი არის უშუალოდ თქვენთვის და იმისათვისაც კი, ვისაც ეხება ეს ვითომდაც თქვენი მზრუნველობითი დამოკიდებულება. მაგალითად, როცა ქალბატონი კ. ყოველ საღამოს შფოთავს: „რატომ იგვიანებს? რამე ხომ არ შეემთხვა? ვაი, თუ მანქანა რაიმეს დააჯახა...ნამდვილად რაღაც ცუდი დაემართა, თორემ აქამდე ხომ დამირეკავდა.... „ და ა.შ. – ამ დროს არა მარტო ეს ქალბატონია ჩაფლული ამ ნეგატიურ განცდებში, არამედ მზრუნველობის ნაცვლად ამძიმებს მისი მეუღლის ან ქალიშვილის ცხოვრებას, რომელთაც ეხება ეს მისი საშფოთველი.

რეგულარულად ჩაატარეთ ასეთი რამდენიმე ნაბიჯოვანი პროცედურა:

1.      წარმოიდგინეთ ის ნეგატიური სიტუაცია და ამბავი, რაც არ გსურთ მოხდეს, თუმცა შიშის გრძნობით ელოდებით, რომ მაინცადამაინც ეს  მოხდება. შეეცადეთ დაინახოთ კიდეც თქვენი თავი იმ ნეგატიურ სიტუაციაში და შეხედეთ მას გარეგანი დამკვირვებლის თვალით.

2.      ამის შემდეგ შეეცადეთ წარმოიდგინოთ ის პოზიტიური სიტუაცია და ამბავი, რაც ნამდვილად გსურთ მოხდეს, მაგრამ მთლად არ გაქვთ იმედი, რომ მოხდება.  შეეცადეთ დაინახოთ კიდეც თქვენი თავი იმ პოზიტიურ სიტუაციაში და შეხედეთ მას ჯერჯერობით გარეგანი დამკვირვებლის თვალით.

3.      ამჯერად გააკეთეთ მნიშვნელოვანი ნახტომი: შეაბიჯეთ ამ პოზიტიურ წარმოსახვით ნახატში, გარდაისახეთ მასში და ნაცვლად გარეგანი დამკვირებლის პოზიციისა შეეცადეთ ეს პოზიტიური სიტუაცია შიგნიდან შეიგრძნოთ. კიდევ უფრო გაზარდეთ პოზიტიური სურათის ზომები და მისი მკაფიოობის ხარისხი და დატკბით იმ ენერგიის მოზღვავებით, რაც ამ დადებით გრძნობას ახლავს თან.

4.      გააგრძელეთ ამ პოზიტიურ მდგომარეობაში ყოფნა და ამ გადასახედიდან შეხედეთ იმ ნეგატიური მოლოდინის წარმოსახვით სურათს, რაც  პირველი ნაბიჯის დროს წარმოიდგინეთ და დაიწყეთ ამ ნეგატიური წარმოსახვითი ნახატის შემცირება, თითქოსდა წერტილად გადაიქცა, დაიწყო მოძრაობა თქვენგან მოშორების მიმართულებით და შორს, ძალიან შორს გააუჩინარდა.

მე, მაგალითად, წარმოვიდგინე უმუშევრად დარჩენის ნეგატიური სიტუაცია, როცა არც გრანტი მაქვს და არც შეკვეთები აღარ არის, შემდეგ ამის საპირწონედ წარმოვიდგინე წარმატებული და შრომით დატვირთული მომავლის დღეები, როცა თავდავიწყებითა და დიდი სიამოვნებით ვარ ჩართული ჩემს ტრენინგებში;   განვიმსჭვალე იმ გრძნობებითა და ენერგიით, რაც ამ პოზიტიურ ხატთან დაკავშირებით აღმოცენდება; დავაპატარავე უმუშევრობასთან დაკავშირებული წარმოდგენის ნახატი და ნელნელა წერტილად ვაქციე იგი.

გირჩევთ, რომ რეგულარულად აკეთოთ ეს სავარჯიშო მინიმუმ 3 ისეთი კატასტროფების მოლოდინის ემოციებთან დაკავშირებით, რაც რეალურად გაწუხებთ. რაც უფრო რეგულარულად გააკეთებთ ამ სავარჯიშოს, თქვენი არაცნობიერი  მით უფრო გაგრძელებს კატასტროფების მოლოდინის ემოციათა დაძლევას და თქვენს ცხოვრებაში პოზიტიური გუნებ–განწყობის დამკვიდრებას. უარყოფით ემოციათა დაძლევის ამ სამუშაოს თქვენი არაცნობიერი ძილშიაც კი გააგრძელებს.

მართეთ უსიამოვნო მოგონებანი და შეიქმენით დადებითი გუნებ–განწყობა

წარმატების 365 დღე

42–დღე

სამი რამ უდევს საფუძვლად ნეგატიურ გუნებ–განწყობას:

·         უსიამოვნო მოგონებები

·         კატასტროფის მოლოდინი

·         უსიამოვნო შინაგანი ხმა

სადღეისოდ შევჩერდეთ მხოლოდ უსიამოვნო მოგონებებზე, რომლებისც თვითონ მოგეძალიენებათ და  ამძიმებს თქვენს გუნებ–განწყობას. მოდით ვისწავლოთ უსიამოვნო მოგონებების გაწმენდა და მათი გაპოზიტივება.

1.წარმოიდგინეთ თქვენი ერთი უსიამოვნო მოგონება, რაც ხშირად არ გაძლევთ მოსვენებას და ამძიმებს თქვენს ცხოვრებას. წარმოდგენაში დახატეთ სიტუაცია , რაც მაშინ მოხდა თქვენს ცხოვრებაში და რამაც უარყოფითი კვალი და მოგონება დატოვა თქვენში. ამავე დროს დახატეთ თქვენი თავი იმ სიტუაციაში, რას გრძნობდით მაშინ და მას შემდეგ და რა შედეგები მოჰყვა მას.

2.გამოკვეთეთ: ამ წარმოსახული უსიამოვნო მოგონების სურათი დიდ ფორმატისა და მცირე? თეთრ–შავი ფერებია თუ ფერადი? თქვენ როგორ გამოიყურებით ამ სიტუაციაში? სურათი ძალიან ახლოსაა თქვენთან და თითქოს ზედ სახეზე გებჯინებათ თუ  მოშორებითაა განთავსებული?  მკაფიოა წარმოდგენის ხატი თუ ბუნდოვანი? რა გრძნობები გაქვთ, რა ისმის ირგვლივ?

3. ახლა თითქოსდა ამოხტით ამ სურათიდან და გვერდიდან უყურებთ მას: შეეცადეთ გარეგანი მაყურებლის თვალით შეხედოთ თქვენს წარმოსახულ სურათს და თქვენს თავს მაშინდელ სიტუაციაში.

4. დაიწყეთ ამ წარმოდგენის სურათის მართვა გარეგანი დამკვირვებლის პოზიციიდან: კერძოდ, შეამცირეთ წარმოდგენის სურათის ფორმატი და გახადეთ იგი ძალიან პატარა, შეამცირეთ სურათის მკაფიოობის ხარისხი და გახადეთ ძალზე ფერმკრთალი, მოაშორეთ იგი თქვენგან და თითქოს დაიწყო სურათმა მოძრაობა,  უფრო და უფრო შორს მიდის, მცირდება და ბოლოს უსასრულობაში იკარგება კიდეც.

5. გამოიძახეთ თქვენი მეხსიერების „სკივრიდან“ რომელიმე დადებითი მოგონება, გახადეთ იგი მკაფიო და დიდი ზომის, მოიყვანეთ სახესთან ახლოს თითქოსდა ცხირწინ გიდგათ, დააფარეთ მას სასიამოვნო მელოდია და წარმოიდგინეთ თითქოს ჩახტით ამ სურათში.შეიგრძენით ის გრძნობები, რაც ამ დადებით მოგონებას ახლავს თან.

ეს სავარჯიშო ემოციათა მართვისა და გუნებ–განწყობის წრთობას ემსახურება, რაც ყველა ჭეშმარიტად წარმატებული საქმიანობის წინაპირობაა. მართეთ თქვენი წარმოდგენები  და ამით მართავთ თქვენს გუნებ–განწყობას, რათა აიმაღლოთ ემოციური კეთილდღეობის დონე!

სხეულის ენა და ნეგატიური ემოციების განეიტრალება

წარმატების 365 დღე

41 - ე დღე

წინა საუბარში ვისაუბრეთ დეპრესიასთან, შფოთვასა და ემოციურ დისკომფორტთან გამკლავებაზე. ისივ ვთქვით, თუ რა როლი აკისრია ამ მხრივ ვიზუალიზაციას, დადებითი მოგონებების მარაგისა და მენტალური "ალბომის" შექმნას. ნეგატიური ემოციების განეიტრალებაში ამ მენტალური ხერხების გამოყენების გარდა სხეულებრივი პროცესების ჩართვასაც დიდი მნიშვნელობა აქვს. ყველა ემოციას ესა თუ ის სხეულებრივი გამოვლენა და გამოსახულება ახლავს. ემოციები და მისი სხეულებრივი გამოვლენანი იმდენად მჭიდრო კავშირშია, რომ თავის დროზე ფსიქოლოგ უილიამ ჯეიმსისა და ფიზიოლოგ ლანგეს მიერ თეორიაც კი ჩამოყალიბდა, რომლის თანახმადაც სხეულებრივი პროცესები იწვევენ ემოციას. ეს თეორია მეტაფორულად ასე გამოითქმის: "თქვენ იმიტომ კი არ ტირით, რომ გეწყინათ, არამედ იმიტომ გეწყინათ, რომ ტირით". თავის დროზე ეს შეხედულება სამართლიანი კრიტიკის ქვეშ მოექცა, მაგრამ მაინც კიდევ უფრო მოეფინა ნათელი მჭიდრო ურთიერთობას გრძნობასა და სხეულებრივ პროცესებს შორის. თავის დროზე გენიალურმა ჩარლზ დარვინმა სპეციალური წიგნიც კი მიუძღვნა ემოციის გამომხატველ გამოსახულებით მოძრაობებს. ასეა თუ ისეა, საკუთრივ ემოციური მდგომარეობის სხეულებრივი გამომსახველი მოძრაობები უკუზემოქმედებას ახდენენ ემოციათა მიმდინარეობაზე. ემოციური თვითმართვის კუთხით კი სავარჯიშო ასეთია: როგორც კი უარყოფითი განცდები მოგეძალებათ, გარდა იმისა, რომ მოახდინოთ სასიამოვნო მოგონებების ვიზუალიზაცია, შეგიძლიათ წელში გაიმართოთ, ორ - სამჯერ ღრმად შეისუნთქოთ და ამოისუნთქოთ, სახის კუნთებიდან მოხსნათ დაძაბულობა და შეიქმნათ ოდნავ მომღიმარი და კეთილგანწყობილი გამომეტყველება, ჯესტითა და მიმიკით გამოხატოთ მხიარული ადამიანის გამომეტყველება, ისუნთქოთ ისე, როგორც სუნთქავთ მოსვენებულ და მხიარულ სიტუაციაში, სცადოთ თვალებიდან მხიარული და ნათელი მზერა გამოასხივოთ, ჟესტი და მიმიკა მიუსადაგოთ სასიამოვნო და მხიარულ მოქმედებას და ა.შ. ნელ - ნელა თქვენი უარყოფითი ემოციები - დისკომფორტი, შფოთვა და დეპრესია დაიწყებს განეიტრალებას; არ არის გამორიცხული, რომ დადებითი გრძნობებიც კი გეწვიოთ. ისევ მინდა შეგახსენოთ პრინციპი: ყურადღების ფოკუსის შეცვლა იწვევს ემოციის შეცვლასაც. ეს ყველაფერი შეიძლება მოგეჩვენოთ ხელოვნურ მოქმედებად. მაგრამ ეს ასე არ არის: ჩადევით ამ ქმედებაში ის საზრისი, რომ თქვენ თქვენივე ნებით იწყებთ საკუთარი ემოციების მართვას. უფრო მეტიც მინდა გირჩიოთ: განმარტოვდით სარკის წინ, მიიღეთ მხიარული ადამიანის გამომეტყველება, მაქსიმალურად გახსენით ბაგეები იქამდე, თითქოს ტუჩები იხევა, დაიხატეთ სახეზე სიცილის ან ხარხარის გამომეტყველება და ივარჯიშეთ ასე რამდენიმე წუთის განმავლობაში. ამ ვარჯიშებით თქვენ შეიძენთ უნარს გამოათავისუფლოთ სიხარულის გამომსახველი მოძრაობები, მოხსნათ მათზე ბლოკები და ამდენად გამოათავისუფლოთ პოზიტიური ენერგია. თეატრალებს, ალბათ, ამ ტექსტის წაკითხვისას გაახსენდებათ მეიორხელდის კონცეპცია. გახსოვდეთ: ჩვენ გვაქვს განუსაზღვრელი თვითრეგულაციური პოტენციალი! თუ გსურთ კიდევ უფრო დახელოვნდეთ ემოციათა მართვაში, გაიარეთ სპეციალური ტრენინგი "ემოციათა თვითმართვა".

ემოციური მდგომარეობა განსაზღვრავს წარმატებით იმოქმედებთ თუ წარუმატებლად და ისწავლეთ ნეგატიური ემოციის პოზიტიურით ჩანაცვლება

წარმატების 365 დღე

მე–40 დღე

შეგიჩნევიათ თუ არა, რომ ხალისით და სიყვარულით გაკეთებულ საქმეს დადებითი შედეგი მოაქვს, ხოლო ცუდ ხასიათზე ყოფნა და მძიმე ემოციების ფონზე მოქმედება ნაკლებ ეფექტურია ან წარუმატებელია? მაგრამ რამდენად შესაძლებელია მუდმივად იყო კარგ ხასიათზე და თუკი ასეთი რამ შესაძლებელია, როგორ მიიღწევა იგი? სწორედ ამდაგვარი მიღწევის გზებზე მინდა ვისაუბრო. მაგრამ მანამ მინდა ერთი შემთხვევა გავიხსენო ჩემი პრაქტიკიდან. ახალგაზრდა მამაკაცი მოღუშული და დაღვრემილი სახით მეკითხება ფსიქოკონსულტაციური სესიის დროს: „უმუშევარი ვარ, ცოლი მე არ მყავს და შვილი, რამე მეშველება?“ მე ვეკითხები:“რა გსურთ ცხოვრებაში ყველაზე უფრო და სულითა და გულით“. იგი ისევ დაღვრემილი უხასიათოდ მპასუხობს: „ ერთი კარგი ცოლი მომაყვანინა, მყუდრო ოჯახი, კარგი ბავშვები და კარგი სამსახური თუ მექნა, ბედნიერი ვიქნებოდი“. მე ვპასუხობ: „თქვენ ჯერ ბედნიერი უნდა იყოთ, რომ კარგი ქალი გამოგყვეთ ცოლად, კარგი ბავშვები რომ აღზარდოთ და დამსაქმებელმა მაინცადამაინც თქვენ რომ შეგარჩიოთ კარგ სამუშაო პოზიციაზე და არა ასე მოღუშული და დაღვრემილი   ვინმე, ვინც თავისი მოღუშული გამომეტყველებით ხასიათს გაგიფუჭებთ“. ამ ნათქვამით მე მას მივანიშნე, პირველ რიგში, რომ ჩვენ შეგვიძლია ჩვენივე გუნებ–განწყობა და ემოციური მდგომარეობა ვმართოთ ჩვენთვისვე სასარგებლოდ, და მეორეც, დადებით გუნებ–განწყობასა და პოზიტიური ემოციებს მივყავართ დადებით შედეგებამდე საქმეში, პირად ცხოვრებასა და ადამიანებთან ურთიერთობებში. უფრო მეტიც: თუკი სათანადო დადებითი განწყობილებით რეგულარულად იქნებით გამსჭვალული, წარმატებული იდეები და ახალი შესაძლებლობები ნაკადივით შემოედინება თქვენს ცხოვრებაში. ფორმულა მარტივია: დადებითი განწყობილებები აპირობებენ პოზიტიურ შედეგების ნაკადს თქვენს ცხოვრებაში. ასეა ეს, როგორც იტყოდა დათა თუთაშხია. და მაინც დადებითი ემოციებისა და გუნებ–განწყობის გამოწვევისა და მისი დიდხანს შენარჩუნების რა საშუალებები და ხერხები არსებობს? ხერხები ბევრია. ამ ხერხთაგან სადღეისოდ მხოლოდ ერთს განვიხილავთ.                                  პირველი სვლა.                                                                                                                                                                    თავი მოუყარეთ თქვენს  მხიარულ, გამაძლიერებელ და სასიამოვნო მოგონებებს, რომლებიც ან დიდი ხნის წინ ან უახლოეს წარსულში მოხდა და შექმენით  ამ მოგონებათა მენტალური ალბომი.

მეორე სვლა                                                                                                                                                                              როცა დისკომფორტის, დაღლილობის, მოწყენილობის ან სევდიანობის ემოციები გეწვევათ, ერთ წუთას შეყოვნდით და მოუხმეთ თქვენი მეხსიერების „სკივრს“– დადებით მოგონებათა ალბომს, იქიდან ამოატივტივეთ რომელიმე მოგონება, რაც მხიარულებით, თქვენი სიძლიერით, ან სიამოვნების გრძნობით იყო გაჯერებული. მოახდინეთ ამ მოგონების ვიზუალიზაცია ანუ მხედველობითი წარმოდგენა, მისი ერთგვარი შინაგანი სმენითი  გაჟღერება და იმ გრძნობების ამოტივტივება, რაც იმ მომენტში გქონდათ. ამასთან ერთად გირჩევთ ვიზუალიზაციის დროს თვალები ზევით ასწიოთ,თითქოს ზევით ხედავთ ამ მოგონების შესაბამის კადრს და თქვენს თავს ამ სიტუაციაში; სმენითი წარმოდგენის დროს თვალები შეიძლება გქონდეთ ჰორიზონტალურად ან მარჯვნივ დახრილი, ხოლო გრძნობების ამოტივტივებისა და შეგრძნებისას თვალები დაბლა და უპირატესად მარცხნივ დახარეთ. თვალების ეს მოძრაობები კავშირში არის ვიზუალიზაციასთან, კინესთეზიასთან და აუდიალურ აქტივობასთან. ამით თქვენ ცვლით ყურადღების ფოკუსს და ნაცვლად ნეგატიურისა, დადებით წარმოდგენებზე ამახვილებთ შინაგან მზერას. თვით მაშინაც კი, როცა არ გაწუხებთ ნეგატიური ემოცია 5 წუთის განმავლობაში გააკეთეთ ერთგვარი მედიტაცია თქვენი დადებითი მოგონებების ალბომზე. ეს მედიტაციური სავარჯიშო რეგულარულად ჩაატარეთ სულ ცოტა 21 დღის განმავლობაში.

გახსოვდეთ: ყურადღების ფოკუსის შეცვლა იწვევს გრძნობათა ცვლილებებს, ხოლო ფოკუსის შეცვლა ჩვენზეა დამოკიდებული. ამიტომაც ამბობდა ანტიკური ფილოსოფოსი ეპიქტეტე ”ჩვენ გვაღშფოთებენ არა საგნები, არამედ ჩვენივე წარმოდგენები საგნების შესახებ“. არა ჩვენ გვმართავენ ემოციები, არამედ ჩვენ ვიწვევთ ჩვენივე წარმოდგენებით ემოციებს და ამდენად ჩვენვე ვმართავთ მათ. ხოლო როცა ადამიანები გვიმტკიცებენ, თითქოს ემოციები თვითონ მიდი–მოდიან, ეს უბრალოდ იმას ნიშნავს, რომ ამ ადამიანებმა გააკეთეს არჩევანი – ხელი აიღონ ემოციათა მართვისაგან. როგორც დეილ კარნეგი ამბობს, ერთი და იგივე ციხის ვიწრო სარკმელიდან ერთი პატიმარი გამუდმებით უყურებდა ტალახს და ცუდ ხასიათზე იყო, ხოლო მეორე უმზერდა ცაში ვარსკვლავებს და მშვენივრად გრძნობდა თავს.

 

 

დაძლიეთ საქმის გადადება და დღე–მეხვალიობა

წარმატების 365 დღე

39–ე დღე

რაოდენ ხშირად ყოფილა, რომ სახვალიოდ გადადევით დღეს გასაკეთებელი საქმე, ხოლო ხვალის მოსვლისას ისევ სახვალიოდ გადაიტანეთ? რამდენჯერაც არ უნდა მომხდარიყო  ეს ამბავი, მისი მიზეზი საერთოა: იგი სათავეს იღებს უსიამოვნებისა და ტკივილის აცილების სურვილიდან, რადგან ადამიანებს ხშირად სჩვევია, რომ ძალისხმევა უსიამოვნებასა და ტკივილთან ასოცირდება. მაგრამ თუკი თქვენ ახლა გადადებთ რაიმე ჩანაფიქრის განხორციელებას, ამით განა რაიმე შეგიმსუბუქდებათ; პირიქით, გადადებული საქმეები ახალ კუდებს მოიბამს და ახალ უსიამოვნობასა და ტკივილთან მიგიყვანთ. არ გჯერათ? ეს უკვე თქვენი პრობლემაა და ვისურვებდი აკრიფოთ ინფორმაცია, თუ რა ემართება ადამიანებს და მათ პრობლემებს დღე–მეხვალიობის გამო. შეეცადეთ გადაწყვიტოთ: რა გირჩევნიათ, (1) ახლა აიცილოთ ძალისხმევიდან მომდინარე უსიამოვნება და მომენტალური სიამოვნება მიიღოთ გადადებითა და  სიტუაციის გაადვილებით, მაგრამ სამაგიეროდ პრობლემები და უსიამოვნებანი დააგროვოთ, თუ (2) არ გადადოთ გასაკეთებელი საქმე, ახლა გაიჭირვოთ, სამაგიეროდ მომავალში გაიხაროთ იმით, რომ უსიამოვნებანი ჩამოგცილდებათ და სასიხარულო საქმეებისაკენ გზები გაგეხსნებათ? კიდევ უფრო რომ გაერკვეთ, თუ რა არჩევანი გააკეთოთ, დაუსვით თქვენს თავს შემდეგი 4 კითხვა:

1)      რატომ გადავდევი წარსულში, ამა და ამ დროს ესა და ეს საქმე? რა უსიამოვნების ან ტკივილის აცილება მინდოდა ამ გადადების მეოხებით?

2)      წარსულში რა სიამოვნება მივიღე ამ ნეგატიური დღე–მეხვალიობის ჩვევიდან?

3)      ახლა რომ იგივე სუტუაციაში ჩავვარდე,  რა საზღაურის გაღება მომიწევს და რა ფასის გადახდა მომიხდება, თუკი არაფერი შევცვალე და გადაუდებლად არ ვიმოქმედე?

4)      ახლა რომ იგივე სიტუაციაში ჩავვარდე, რა სიამოვნებას მივიღებ, თუკი ახლავე და გადაუდებლად დავიწყებ შესაბამის მოქმედებას?

იმოქმედეთ დაუყონებლივ და გადაუდებლად, რათა შეამციროთ უსიამოვნებანი და გაზარდოთ სიამოვნება და სიხარული.

 

ნეგატიური ემოცია–ტკივილი როგორც რესურსი სიმსუქნესთან გამკლავებაში.

წარმატების 365 დღე

38–ე დღე

როგორც უკვე აღვნიშნეთ, უსიამოვნება და ტკივილი როგორც ნეგატიური ემოციები შეგვიძლია გვერდში ამოვიყენოთ და გამოვიყენოთ ამა თუ იმ პრობლემის გამკლავებისათვის. ჯერ ერთი, მინდა წინა საუბრებში მითითებული გამაძლიერებელი კითხვების როლს კიდევ ერთხელ გავუსვა ხაზი. კერძოდ, ნებისმიერი ნეგატიური ემოციის აღმოცენებისას გირჩევთ მიეჩვიოთ  შემდეგი გამაძლიერებელი კითხვების დასმას: „რა არის ამ ნეგატიურ გრძნობაში სასარგებლო? რას მიმანიშნებს იგი, რისკენ მიბიძგებს და როგორ დამეხმარება იგი ჩემი მდგომარეობის გაუმჯობესებაში? რას მასწავლის ეს გრძნობა მე?“. მაგრამ შეგვიძლია კიდევ უფრო წინ წავიდეთ. კერძოდ, გამოვიყენოთ ტკივილისა და უსიამოვნების ემოციები ისეთი პრობლემის გადასაჭრელად, როგორიცაა სიმსუქნისა და ჭარბი სმა–ჭამის გამკლავება. ვცადოთ!

ნაბიჯი პირველი                                                                                                                                             ხომ არ გაქვთ თქვენს თავზე იმის დაკვირვება, რომ ზომაზე მეტად ჭამთ, ვერ იცავთ დიეტას, ვერ უძლებთ ცდუნებას მიირთვათ ისეთი კერძები და ნუგბარი, რაც იწვევს გასუქებასა და ფორმის დაკარგვას? სახვალიოდ ხომ არ გადადებთ ხოლმე დიეტის დაცვასა და ზომიერი ოდენობით კვებას? გთხოვთ გამოკვეთოთ თქვენი პრობლემა.

ნაბიჯი მეორე.                                                                                                                                                           წარმოიდგინეთ, რომ თქვენ გააგრძელეთ უზომოდ ბევრი ჭამა და ხარბად მიირთმევთ გამასუქებელ არაჯანსაღ საკვებს; წარმოიდგინეთ ის უკიდურესი უსიამოვნო და მტკივნეული შედეგები, რაც მოჰყვება ამდაგვარ ქცევას. შეაჯერეთ თქვენი ჭარბი და არა–დიეტური კვება მტკივნეული შედეგების წარმოდგენასთან, გააბით ნეირო–ასოციატური კავშირი ამ ორ წარმოდგენას შორის. 5 წუთის განმავლობაში ხუთჯერ წარმოიდგინეთ ეს ასოციაციური წარმოდგენა, როცა ჭარბი და არა–ჯანსაღი კვება შეუღლებულია მტკივნეულ და უსიამოვნო შედეგებთან. წარმოიდგინეთ, თუ რა უზომოდ გასუქდით ჭარბი კვების შედეგად და რაოდენ გაწუხებთ  სხეულის დამძიმების, მოუხეშავი მოძრაობისა და თქვენი სხეულებრივი დეფორმირების მტკივნეული და დიდად უსიამოვნო გრძნობა, თუ როგორი დამცინავი დამოკიდებულება გაუჩნდათ ადამიანებს თქვენდამი ან როგორ ეცოდებით კიდეც მათ; ისიც კი წარმოიდგინეთ, თუ როგორ გეჯავრებათ საკუთარი თავი, როგორ შეირყა თქვენი ჯანმრთელობა ჭარბი კვებისა და სიმსუქნის გამო.  ეს ყველაფერი წარმოისახეთ ხატოვნად, შეიგრძენით ეს გრძნობები მძაფრად.  რეგულარულად გაიმეორეთ ეს ასოციაციური წარმოდგენა 21 დღის განმავლობაში.

ნაბიჯი მესამე                                                                                                                                                   წარმოიდგინეთ ის სასიამოვნო და სასიხარულო შედეგები, რისი განცდაც გექნებათ ზომიერი, ჯანსაღი  და დანაყრებამდე კვების გამოისობით. თქვენს გონებაში დახატეთ  სურათები, თუ როგორ გსიამოვნებთ და გახარებთ მსუბუქად და  გარეგნულად  კარგ ფორმაში ყოფნა, ჯანმრთელობის კარგი მდგომარეობა, საკუთარი თავის დადებითი თვითშეფასება, რომ ზომიერად და ჭამას ცოტათი ადრე წყვეტთ, ვიდრე “გაძღომა“ დამდგარა.   ამ  ხატოვანი წარმოდგენებით გაივარჯიშეთ 21 დღის განმავლობაში.                                                                                                                                          

მტკივნეული წარმოდგენებით დასაჯეთ საკუთარი თავი ჭარბი კვების მანერისა გამო, ხოლო სიხარულის გრძნობით დააჯილდოეთ თქვენი პიროვნება ზომიერი კვების ჩვევისა გამო; რაოდენ საამაყოა თქვენთვის, რომ კარგად გამოიყურებით და ჯანსაღი ცხოვრების წესს მისდევთ, რომ განთავისუფლდით სიხარბის ტყვეობისაგან!