ბავშვური სპონტანობის დაბრუნება და ხელახლა დაბადება

წარმატების 365 დღე

92–ე დღე

სიცოცხლე მუდმივი დაბადება–კვდომა–ხელახლა დაბადების უწყვეტი პროცესია. ყოველ წუთში ჩვენს ორგანიზმში იბადება  და კვდება მილიონობით უჯრედი. წარამარა ჩვენს ტვინში ჩნდება და ქრება ათასნაირი აზრი, შეგრძნება, მოგონება, წარმოდგენა, ვიზუალური ან აუდიალური ხატი. ყველა ელტვის ხელახლა დაბადებასა და განახლებას. ყველას სურს დაბრუნდეს ბავშვობაში და ხელახლა განიცადოს პატარაობის სანეტარო წუთები. ადამიანები თავიანთ ბავშვობას სამოთხის ელფერით გადმოსცემენ, პოეტები ბავშვობის მოგონებებს უმღერიან.

საქართველოში იბადებოდნენ

და შემდეგ მუდამ წუხდნენ ამაზე:

ეხ, წუთით მაინც დაბრუნდებოდეს,

ჩვენი ბავშვობა და სილამაზე“– წერდა ლადო ასათიანი.

დაბრუნდით ბავშვობაში! ეს შესაძლებელია. ჩვენში ცხოვრობს ის პატარა ბავშვი, რაც ვიყავით ბავშვობაში: უშუალო, გულწრფელი, მიმნდობი და მიამიტი, ცელქი და მოძრავი, თამაშის მოყვარული, საოცრად ცნობისმოყვარე, ხალისიანი, მომღიმარი და მომცინარი. დაიწყეთ თამაში, განსაკუთრებით კი, როცა პატარა ბავშვთან ხართ , აჰყევით მას ცეკვა–თამაშში, ილაღეთ მასთან ერთად. დათმეთ თქვენი რესპექტაბელობა. მოიხსენით თქვენი ნიღაბი. თქვენ გაქვთ ჯავშანი, რითაც იბოჭებით. ეს ჯავშანი თქვენი დაცვითი პოზიციის, ვალდებულებების, დათრგუნული და განდევნილი ვნების ან სპონტანობის დათრგუნვის ჯავშანია. ის თქვენ გიცავთ, თუმცა შეიძლება არც კი იყოს დაცვის საჭიროება და აუცილებლობა. თქვენ გინდათ გამოიყურებოდეთ ისე, როგორც მიღებულია საზოგადოებაში, თქვენ გინდათ ჩანდეთ სანიმუშო კაცად, დედად, მამად, საზოგადო მოღვაწედ, ცნობად სახედ. თქვენ ბევრი ყალბი „მე“ გაქვთ, რათა თქვენი ის სპონტანური პატარა ბავშვი დამალოთ, რაც თქვენში ცხოვრობს. გახდით ბავშვივით სპონტანური, არავინ წაგართმევთ სერიოზულობას. მოიშორეთ ხელოვნური ნიღბები და გახდით ბუნებრივი. ცოტა ხნით მაინც მოიცილეთ პირობითობები, რომლებიც გბოჭავენ, გზღუდავენ და ხანდახან გახრჩობენ კიდეც.  გახდით ბავშვივით ცნობისმოყვარე და ნუ დაიკავებთ პოზას, თითქოს ყველაფერი იცით. არავინ არ იცის ყველაფერი და ბოლოს და ბოლოს ბრძენი ისაა, ვინც იცის , რომ არაფერი არ იცის.  თქვენი პოზით რეალურ სიბრძნეს მაინც ვერ შეიძენთ, რაში გჭირდებათ ეს მძიმე ჯავშანი. თქვენი ჯავშანისა გამო არ შეგიძლიათ თავისუფლად იცეკვოთ, იხტუნოთ, იმღეროთ, იყვიროთ, იცინოთ. თქვენ მხოლოდ მაშინ იცინით, როცა თვლით, რომ ამის საფუძველი გაქვთ და როცა ეს მიღებულია. თქვენ არ შეგიძლიათ ისე, უმიზეზოდ, უბრალოდ იცინოთ, როგორც გადაიკისკისებენ პატარები. თქვენ მაინცადამაინც მიზეზი და შესაბამისი პირობები გჭირდებათ, რათა იცინოთ. თქვენ არ შეგიძლიათ იყო ჩვეულებრივად და სრულიად უმიზეზოდ იყოთ მხიარულ ხასიათზე. თქვენ ნებართვას ელოდებით, რათა გაიხაროთ. თქვენ ცდილობთ მაინცადამაინც ჭკვიანური ილაპარაკოთ, გეშინიათ რაიმე შეცდომა არ დაუშვათ უნებლიედ. თქვენ ინიღბებით, იმალებით ათასნაირი ნიღბებისა და კონვენციალური როლების უკან. ერიდებით უშუალობას, გულწრფელობასა და მიამიტობას, რათა არ ჩაგთვალონ პატარა ბავშვად, გამოუცდელად. თქვენ თრგუნავთ თქვენში არსებულ სპონტანურ, ცნობისმოყვარე  და შემოქმედებით არსებას, რაც თქვენში სულდგმულობს თქვენი პატარა ბავშვის სახით. მოიცილეთ თქვენი ტვინიდან თქვენი ცოდნები, გადააგდეთ თქვენი სერიოზულობა, ითამაშეთ პატარა ბავშვივით. თქვენ ამით არაფერსაც არ კარგავთ, რადგან თქვენ არც არაფერი არ გაქვთ დასაკარგი, გარდა თქვენი ხელოვნურობისა და სიყალბეებისა. თქვენ ვერაფერსაც ვერ დაკარგავთ, მაგრამ მოხდება ის, რომ თქვენ ამიერიდან აღარ იქნებით ისეთი, როგორც აქამდე იყავით. ამიტომაცაა საჭირო სპონტანური ბავშვური თამაში. ამით ჩნდება შანსი, რომ თქვენ ფსიქოლოგიურად დაბრუნდეთ იმ პერიოდში, როცა თქვენი შეწყვიტეთ პიროვნული ზრდა. თქვენს ბავშვობაში იყო მომენტი, როცა თქვენ შეწყვიტეთ ზრდა და დაისწავლეთ სიყალბე. მაგალითად, თქვენ ოდესღაც გამოხატავდით აგრესიასა და ბრაზს, ხოლო თქვენი მშობლები ჩაგჩიჩინებდნენ, რომ ასე არ შეიძლება, რომ ასე ცუდი ბავშვები იქცევიან და ა.შ. თქვენ აქამდე ბუნებრივი არსება იყავით, მაგრამ ამის შემდეგ თქვენ შეგეშინდათ, რომ დაკარგავით მშობლების მხრიდან სიყვარულს და შეიძინეთ თვისება მოითმინოთ ყოველგვარი უმსგავსოება და უსამართლობა.   

ბავშვივით ითამაშეთ და იხტუნეთ, იცეკვეთ და იმღერეთ, რათა დაიბრუნოთ ბავშვობა და განუმეორებლობა. ეს არ არის ადვილი, მაგრამ შემოქმედებითი წარმატების მიღწევის ერთერთი ძირითადი პირობაა.  ეს არ არის ადვილი საქმე, რადგან მოგიხდებათ თქვენი ნიღბების მოცილება. თქვენი პიროვნება უკანა პლანზე უნდა დააყენოთ. თქვენი არსება უკეთ გამოჩნდება და რეალიზდება, როცა თქვენი პიროვნება თავისი შეძენილი როლური რეპერტუარითა და პირობითობებით  უკან გადაიწევს, რადგან თქვენი პიროვნება შესაძლოა ის ციხეა, სადაც პატიმრობაში იმყოფებით. გამოდით ციხიდან, განთავისუფლდით და ეზიარეთ მეორე დაბადებას. დაბადება არ ხდება ტკივილის გარეშე და ეს განთავისუფლებაც მტკივნეული პროცესია.  გარისკეთ!!!

მედიტაციური სავარჯიშო

პირველი ნაბიჯი:  30 წუთის განმავლობაში გახდით პატარა ბავშვივით: ითამაშეთ, იცეკვეთ, იხტუნეთ, იმღერეთ, ბავშვივით იცელქეთ, ცნობისმოყვარეობით შეხედეთ თქვენს ირგვლივ ყველაფერს. მაგრამ არ შეეხოთ არავის, არავის არაფერში ხელი არ შეუშალოთ.

მეორე ნაბიჯი: 15 წუთის განმავლობაში გააკეთეთ „არ–კეთების“ მედიტაცია. იყავით ერთ ადგილას. იჯექით და მოეწყვეთ კომფორტულად. ნურაფერს ნუ გააკეთებთ, ნუ იფიქრებთ, არ იმოძრაოთ. იყურეთ ერთი მიმართულებით, მიეცით თავი სრულ მოცალეობას, ჩაეფალით უმოქმედობისა, სიჩუმისა და სიცარიელის სიტუაციაში, ეზიარეთ დაოს მარადიულობას. რამდენიმე დღის განმავლობაში ერთმნეთზე მიყოლებით გააკეთეთეთ ეს სავარჯიშო, ხოლო შემდგომში თვეში ერთხელ მაინც გააკეთეთ ეს სავარჯიშო და გაბავშვდით.

რას ისწავლით ამ სავარჯიშოთი? ყველაზე მთავარს: სპონტანურობას, გულწრფელობის (არ აგერიოთ გულახდილობაში) ფასს, კრეატიულობას, მოქნილობას, სილაღეს. ეს არ არის ცოტა!

პრენატალური პერიოდის დინამიკა და  ხელახლა დაბადების მედიტაცია.

ახლა კი მინდა ხელახლა დაბადების ერთ ტექნიკაზე გესაუბროთ, რაც სტანისლავ გროფის პრენატალური პერიოდის განვითარების სტადიებს ეყრდნობა. სტანისლავ გროფმა ბავშვის პრენატალური განვითარების სტადიები ანუ მატრიცები აღწერა, მაგრამ მეთოდურად შეიმუშავა ჰოლოტროპული სუნთქვის მეთოდი, რომელიც მისი აზრით გამოხატავდა  ამ პრენატალურ პერიოდს და მის ეტაპებს. მაგრამ ჰოლოტროპული სუნთქვა ამ სტადიების მხოლოდ ერთ პერიოდს, კერძოდ, დედის მუცლიდან გვირაბში გამოსვლის პროცესს ანუ ბრძოლის მატრიცას ეხება. ამიტომ ეს მეთოდი შესაძლოა ვერც კი გამოხატავს სრულად ამ სტადიებს და ვერც იძლევა დასრულებულ თერაპიულ ეფექტს. მე შევეცადე შემევსო ეს დანაკლისი და შემემუშავებინა პრენატალური პერიოდის ფსიქოლოგიის შესაბამისი ფსიქოლოგიური (სუნთქვითი) ტექნიკა. მას ქვემოთ იმის შემდეგ აღვწერ, რაც თავდაპირველად მოკლედ დავახასიათებთ პრენატალ ურიპერიოდის სტადიებს.

I მატრიცა: ედემის მატრიცა. პრენატალური პერიოდი მოიცავს პერიოდს ბავშვის ჩასახვიდან  მისი დაბადების ჩათვლით. პრენატალურ პერიოდში ნაყოფი დედის მუცლად ყოფნისას გროფის მიხედვით„ედემის“ სიტუაციაშია იმ გაგებით, რომ იგი სრულიად შერწყმულია დედის ორგანიზმთან და ყველა მისი მოთხოვნილება მანამდის კმაყოფილდება, ვიდრე იგი აღმოცენებულა. ნაყოფი ნეტარების ხანაშია. იგი სიმბიოზურ ურთიერთობაშია დედის ორგანიზმთან. იგი სრულიად დაცულია დედის ორგანიზმის მიერ, იგი დედის სხეულიდან უშუალოდ იკვებება. თუ ვინიცობაა ამ პერიოდში დედას რაიმე რადიკალური სახის ფიზიკური ან სულიერი დაბრკოლებები და დარტყმები გადახდა თავს, შემდგომში სიყმაწვილისა და ზრდასრულობის პერიოდში ამ პიროვნებას შესაძლოა ექნეს დაუცველობიდან გამომდინარე სხვადასხვა სახის ნევროტული გადახრები. თუკი „ედემის“ პერიოდმა ჩაიარა ყოველგვარი პრობლემების გარეშე და დედა სრულ ფიზიკურ და ფსიქოლოგიურ კომფორტში იმყოფებოდა ფეხმძიმობის ხანაში, მაშინ დიდია იმის შანსი, რომ ყმაწვილობისა და ზრდასრულობის პერიოდში პიროვნება უფრო გაწონასწორებული და ადაპტაციის მაღალი ხარისხით ხასიათდებოდეს. ამიტომაც დედის ჯანსაღ გუნებ–განწყობასა და მის ფიზიკურ კომფორტს დიდი მნიშვნელობა აქვს ბავშვობაში და ზრდასრულობაში პიროვნების ფსიქოლოგიური და ფიზიკური სიჯანსაღის თვალსაზრისით.

II მატრიცა: შებოჭვისა და დისკომფორტის მატრიცა. ეს სტადია უშუალოდ დაბადების პერიოდს უსწრებს წინ. ეს გამოიხატება იმაში, რომ დედის ორგანიზმი იწყებს ჭინთვებს და მარწუხებივით უჭერს ნაყოფს. ნაყოფი დისკომფორტს განიცდის შებოჭვის გამო.  თუკი ეს დიდხანს და ინტენსიურად გაგრძელდა, შემდგომში შესაძლოა ამ პიროვნებას ჰქონდეს დახუთვის, შებოჭილობის, სპაზმატური სახის ფსიქოსომატური დარღვევები (მაგალითად, ასთმა).

III  მატრიცა: ბრძოლის სტადია. ეს არის ის მომენტი, როცა ბავშვი იბადება. ბავშვი გამოდის გვირაბიდან, რომელიც საკმაოდ ვიწროა. ამ გამოსვლას ბრძოლა სჭირდება და იბრძვის დედის ორგანიზმი თავისი ჭინთვებით, მაგრამ ამავე დროს იბრძვის თვითონ ნაყოფიც, რათა გამოძვრეს და განთავისუფლდეს. თუ ამ ბრძოლამ წარმატებით ჩაიარა, პიროვნება მიზანდასახული და მიღწევაზე ორიენტირებული იქნება, რომელიც დაბრკოლებებს არ ეპუება და გამოწვევებს ბრძოლით პასუხობს. თუკი ნაყოფი საკეისროთი დაიბადა, შესაძლოა შემდგომში ისეთი პიროვნების ჩამოყალიბებასთან გვქონდეს საქმე, რომელიც დაბრკოლების შემთხვევაში თავს ანებებს ბრძოლას და უცებ ნებდება ან კიდევ მარცხის შემდეგ მწყობრიდან გამოდის, ვერ შეიწყნარებს მარცხს და მწვავედ განიცდის მას, ხშირად ეუფლება იმედგაცრუების გრძნობა.

IV მატრიცა: შვების მატრიცა. ბავშვი იბადება ამოყვირებით. როგორც ოტო რანკი იტყოდა, დაბადება პირველადი ტრავმაა. ბავშვი შეისუნთქავს ჰაერს და ქმნის ფილტვების საბაზო მოცულობის ჰაერის მასას, რაც მას მთელი ცხოვრება გამოჰყვება, სანამ ბოლო ამოსუნქვისას მთლიანად არ დაცლის ფილტვებს გარდაცვალების დროს. ბავშვს მოაცლიან ჭიპლარს, რაც მას აერთებდა დედის ორგანიზმთან და ამის შემდეგ იგი უკვე ცალკე ორგანიზმია. ბავშვი მოთავსდება დაცულ გარემოში, სადაც სითბოა, შუქი შედარებით მკრთალია, სიჩუმეა. ახალშობილს ექმნება ისეთი გარემო, რომელიც უახლოვდება თავისი ფიზიკური მონაცემებით იმას, რაც მას ჰქონდა პირველი სტადიის „ედემის“ ხანაში. ბავშვი ნეტარებს, როცა დედის ძუძუს წოვს. დედა და მისი ტანი ბავშვის ყველაზე სასურველი გარემოა. კვლევებმა დაადასტურა, თუ რაოდენ დიდი როლი აქვს დედის ნაზ, მზრუნველობით და სიყვარულით აღსავსე მოპყრობას ბავშვის ფიზიკურ და სულიერ სიჯანსაღესა და განვითარებაზე. ამ დროს თითქოს ერთგვარად მეორდება „ედემის“ სტადიის ანალოგიური სიმბიოზური მდგომარეობა, თუმცა ამჯერად ბავშვი უკვე დედის ორგანიზმისაგან გამოყოფილია. დედის ტანთან რეგულარი კონტაქტი, მასთან სიახლოვე, დედის ხმის სიყვარულით გამსჭვალული  ჟღერადობა ბავშვის ჟანსაღი განვითარების ძალზედ მნიშვნელოვანი ფაქტორია. როცა ეგზისტენციალისტურად მოზროვნე ფილოსოფოსები (ჰაიდეგერი, სარტრი) ლაპარაკობენ, რომ ადამიანი გადაგდებულია სამყაროში და განწირულია მარტოობისათვის, ასეთი სულიერი მდგომარეობა უფრო მიესადაგება იმ ადამიანებს, ვინაც დედის ალერსს მოკლებული იყო ჩვილობის პერიოდში.  

 მედიტაციური სავარჯიშო: „ხელახლა დაბადება“

როგორც უკვე ზემოთ აღვნიშნე, მე შევიმუშავე მედიტაციური სუნთქვითი სავარჯიშო, რომელიც პრენატალური პერიოდისა და დაბადების სტადიებს შეესაბამება.

პირველი მატრიცის ანუ „ედემის“ შესაბამისი სუნთქვითი რიტმი უნდა იყოს მდორე, უწყვეტი, შეუმჩნეველი, ზედაპირული. იგი აბსოლუტურად  რელაქსირებულ და უდრტვინელ მდგომარეობას გადმოსცემს, ხოლო ნაყოფის სისხლძარღვოვანი სისტემა დედის მუცელში მართლაც უწყვეტად ღებულობს ჯანგბადს, უწყვეტად და შეუმჩნევლად მიმდინარეობს მისი მეტაბოლიზმის პროცესი. იგი აბსოლუტურად უდრტვინველად და რელაქსირებულად არის განთავსებული დედის ორგანიზმში, ხოლო ის რომ სუნთქავდეს, მისი სუნთქვა დახასიათდებოდა როგორც უაღრესად ზედაპირული და უწყვეტი. აღსანიშნავია, რომ უკრაინელი ექიმი ბუტეიკო ზედაპირულ სუნთქვას იყენებდა სხვადასხვა დარღვევათა სამკურნალოდ, ხოლო ე.წ. რებერფინგის (ხელახლა დაბადების) სკოლის ტექნიკათა შორის უწყვეტი სუნთქვის ვარჯიშს ცენტრალური ადგილი უჭირავს. მაგრამ არც ბუტეიკო და არც რებერფინგის სპეციალისტები უწყვეტ და ზედაპირულ სუნთქვას არ სვამენ იმ კონტექსტში, რომ დაბადების სტადიათა ციკლი დასრულდეს და შეიკრას ერთ მთლიანობად, როგორც ეს არის ჩემს სავარჯიშოში.

 მეორე მატრიცა, რაც შებოჭვასა და დისკომფორტს გამოხატავს, ხასიათდება დაძაბულობით, ორგანიზმის შეკვრითა და დაჭიმვით, ხოლო ნაყოფი რომ სუნთქავდეს, მაშინ მას ექნებოდა სუნთქვის შეკვრა და შეკავება როგორც შესუნთქვის, ისე ამოსუნთქვის შემდეგ.

პრენატალური პერიოდის მესამე სტადია ანუ „ბრძოლის“ მატრიცა ხასიათდება ინტენსიური მოქმედებებით, რაც გადარჩენისთვის ბრძოლის გამოხატულებაა. ნაყოფს რომ სუნთქვა ჰქონდეს, ეს იქნებოდა ინტენსიური ღრმა სუნთქვა, რაც სტანისლავ გროფმა თავისი ჰოლოტროპული სუნთქვის ტექნიკის სახით წარმოადგინა.

მეოთხე სტადია „ედემის“ მდგომარეობის გამეორებაა დაბადების შემდეგ ჩვილობაში. ამიტომაც აქაც წამყვანია ზედაპირული, უწყვეტი და უდრტვინველი სუნთქვა.

ზემოთქმულიდან გამომდინარე, მედიტაციური სავარჯიშო „ხელახლა დაბადება“ შედგება შემდეგი ეტაპებისაგან: 1) ზედაპირული და უწყვეტი სუნთქვა რელაქსირებულ მდგომარეობაში; 2) სუნთქვის შეკვრა და შეკავება დაძაბულ, ერთ მუშტად შეკრულ მდგომარეობაში; 3) ღრმა, ინტენსიური და სწრაფი სუნთქვა დაძაბულ და მოძრავ სიტუაციაში; 4) ისევ ზედაპირული და უწყვეტი სუნთქვა რელაქსირებულ მდგომარეობაში.

პირველი ნაბიჯი

თვალდახუჭულ და მოშვებულ, რელაქსირებულ მდგომარეობაში დაიწყეთ უაღრესად ზედაპირული და უწყვეტი სუნთქვა. უწყვეტი ნიშნავს იმას, რომ არ იყოს პაუზა როგორც შესუნთქვასა და ამოსუნთქვას შორის, ისე ამოსუნთქვასა და შესუნთქვას შორის. ხანგრძლივობა 10 წუთი.

მეორე ნაბიჯი

თვალდახუჭულ და აფორიაქებულ მდგომარეობაში შეკუმშეთ კუნთები, მოიხარეთ და შეიკარით ერთ მუშტად. შეისუნთქეთ ჰაერი და შეჰკარით სუნთქვა, შეაჩერეთ ჰაერი ფილტვებში, რის შემდეგაც ამოისუნთქეთ და ასევე შეაკავეთ სუნთქვა; გაიმეორეთ ასე მრავალჯერ.  ხანგრძლივობა 2,5  წუთი.

მესამე ნაბიჯი

გადადით ინტენსიური, სწრაფი და ღრმა სუნთქვის რეჟიმში, იქლოშინეთ. იმოძრავეთ სხეულით, თითქოს იკლაკნებით. ხანგრძლივობა 2,5 წუთი.

მეოთხე ნაბიჯი

ისევე როგორც პირველი ნაბიჯის დროს, თვალდახუჭულ და მოშვებულ, რელაქსირებულ მდგომარეობაში დაიწყეთ უაღრესად ზედაპირული და უწყვეტი სუნთქვა. უწყვეტი ნიშნავს იმას, რომ არ იყოს პაუზა როგორც შესუნთქვასა და ამოსუნთქვას შორის, ისე ამოსუნთქვასა და შესუნთქვას შორის. ხანგრძლივობა 10 წუთი.

ეს მედიტაციური სავარჯიშო არაერთხელ მაქვს გამოყენებული როგორც პიროვნული ზრდის ტრენინგებში, ისე ფსიქოთერაპიულ პრაქტიკაში. მთავარია დააკვირდე და გააცნობიერო ესა თუ ის შეგრძნებები ან აზრები, რომლებიც ამ სავარჯიშოს გაკეთებისას გესტუმრებათ. ამ შეგრძნებათა და აზრთა ანალიზი საინტერესო მასალას მოგაწვდით თუ როგორ დაძლიოთ თქვენი ესა თუ ის სულიერი ან ფსიქოსომატური პრობლემა. მე მქონდა რამდენიმე საინტერესო შემთხვევა, როცა პოსტ–ტრავმატული სტრესული დარღვევებისა და განცდების კარგი გადამუშავება მოხდა ამ ტექნიკის გამოყენების მეოხებით. რახან ეს მედიტაციური სავარჯიშო სუნთქვითი რეჟიმების მონაცვლეობით პრენატალური და დაბადების პროცესის ერთგვარ მოდელირებას აკეთებს, იგი კარგი საშუალებაა განახლების ენერგეტიკა შემოიტანოს ადამიანის სულსა და სხეულში ხელახლა დაბადების ნიშნად. 

გააკეთეთ ბავშვობაში გადასვლისა და ხელახლა დაბადების სავარჯიშოები და განაახლეთ თქვენი არსება!

შეინარჩუნე სიმშვიდე ქაოსის, დაძაბულობის, შფოთვის, სტრესის, ბრაზისა და დაუოკებელი სურვილის პირობებში

წარმატების 365 დღე

91–ე დღე

ისე არაფერი სჭირდება წარმატების მიღწევას, როგორც შინაგანი სიმშვიდის შენარჩუნება ნებისმიერი დაძაბული სიტუაციის დროს.  სიმშვიდის შენარჩუნება ადამიანებს უჭირთ სტრესის, შფოთვა–წუხილის, ბრაზის თუ დაუოკებელი სურვილის აღმოცენების დროს. ადამიანთა დიდი უმრავლესობა ერთბაშად გადაეშვება სულიერ ფორიაქში: როცა სტრესია, სანერვიულოა ან   რაიმე სურვილის ასრულების ჟინით  ისეა შეპყრობილი, რომ მოთმინება ეკარგება, იგი წონასწორობას კარგავს  და გაწამაწიაშია ჩართული. ამ დროს  ადამიანები მთლიანად აიგივებენ საკუთარ თავს სტრესთან, საკუთარ სურვილთან, სასოწარკვეთასა და იმედ–გაცრუებასთან, წუხილთან და  ბრაზთან. მათ ამ დროს ავიწყდებათ და, ვგონებ, არც არასოდეს გაუგიათ ან არ ახსოვთ, რომ თვითონ არ არიან არც ის სტრესი, რაც აღმოცენდა, არც ბრაზი, რამაც განარისხა,  არც წუხილი ან შფოთვა, რამაც შეაწუხა, არც სასოწარკვეთილი მდგომარეობა, და არც სურვილი, რომლის ასრულებასაც დაჟინებით ცდილობს. ამ დროს ადამიანი თითქოს თავს კარგავს სურვილში, ბრაზში, წუხილში, იმედ–გაცრუებაში... ის უკვე როგორც საკუთარი თავის ბატონ–პატრონი დაკარგულია, მისი „მე“ წუხილ–ბრაზ–სურვილ– სტრესში ჩაიკარგა, ხოლო მისი როგორც საკუთარი თავის ბატონ–პატრონის ადგილი დაიკავა ბრაზმა და იგი მთლიანად ბრაზია, სურვილმა და იგი მთლიანად სურვილია, წუხილმა და იგი მთლიანად წუხილია..... ამ დროს ადამიანი საკუთარი თავის ბატონ–პატრონი კი არ არის, არამედ იმ მდგომარეობის ტყვეა, რასთანაც თავი გაიგივებული აქვს და რასთანაც დისტანიცირებას ვერ ახერხებს. იგი წუხილს, ბრაზს, სურვილს, დისტრესს ჰყავს მძევლად ან ტყვედ აყვანილი. იმისათვის, რომ ადამიანმა საკუთარი თავი როგორც ბატონ–პატრონი დაიბრუნოს და  შეინარჩუნოს, სიმშვიდეა საჭირო, ხოლო სიმშვიდე მიიღწევა მაშინ, როცა ადამიანი მოახდენს  საკუთარი თავის გან–იგივებას და დისტანცირებას სურვილ–სტრეს––ბრაზ–წუხილისაგან. სხვადასხვა რელიგიური სისტემები ადამიანებს სთავაზობენ მარხვასა და მოთმინება–თავშეკავებას, ქრისტიანობა ამის გარდა ლოცვებს, აღსარებას, სინანულს, მონანიებას და ზიარებას; ოჯახი, სკოლა ან სპორტული სექციები უნერგავენ თავშეკავების უნარებს, ექიმი ათასნაირი დიეტის დანიშვნით და ალოკოჰოლის ან სხვა რაიმე ნივთიერებისაგან თავშეკავებას მოითხოვს მკურნალობის პერიოდში და სხვა. საზოგადოებრივი მორალი, ეთიკეტი და ეთიკის ნორმები ასევე შეიცავს გარკვეულ აკრძალვებს და მოუწოდებს თავშეკავებისაკენ ადამიანებს, ხოლო სამართლებრივი ნორმები ათასნაირი რეგულაციებით ზღუდავს თავგასულობას, იმპულსურობას, მიღებული ნორმებისა და წესების დარღვევას. ასე და ამგვარად, ცხოვრება, აღზრდის, რელიგიური, სამართლებრივი და ეთიკური სისტემები მრავალ აკრძალვებსა და რეგულაციებს წაუყენებს ადამიანებს. ამით ისინი აიძულებენ ან უბიძგებენ მათ დაიოკონ აგრესიული მუხტი ან სექსუალური ჟინი, გაანეიტრალონ წუხილი, შფოთვა, სასოწარკვეთა და იმედ–გაცრუება, გონებიდან ამოიგდონ აბეზარი და მავნე ან ამორალური აზრები. ნეგატიური აზრების, სურვილებისა და რეაქციების ასეთი დაოკება და განეიტრალება მიიღწევა ოთხი მექანიზმით: 1) დათრგუნვა, 2) განრიდება , 3) ქრისტიანული მარხვა–აღსარება–მონანიება და მიტევება–ზიარება,  და 4) მედიტაციური გაცნობიერება. ამ 4 მექანიზმიდან პირველი ორი ანუ დათრგუნვა და განრიდება არაეფექტური და უვარგისი გზაა, ხოლო ქრისტიანული მარხვა–აღსარება–მონანიება–მიტევება–ზიარება და მედიტაციური გაცნობიერება ეფექტური და პიროვნული ზრდისათვის ხელშემწყობი გზაა. 

დათრგუნვა

როცა ადამიანი თრგუნავს თავის რომელიმე სურვილს, ეს იმას ნიშნავს, რომ საკუთარ თავს უკრძალავს არა მარტო ამ სურვილის დაკმაყოფილებას, არამედ ცდილობს იგი ძირშივე მოსპოს, გონებიდან განდევნოს. იგივე ეხება აგრესიას, ძალადობის გამომხატველ იმპულსსა და ქმედებებს და სხვა დესტრუქციულ  მისწრაფებებს.  იგივე ბედი შეიძლება ეწიოს  იმედ–გაცრუებითა და სასოწარკვეთით ან სტრესული დაძაბულობით გამოწვეულ აზრებსა და გრძნობებს. ყველა ესენი შეიძლება გონებიდან განდევნის, მეხსიერებიდან  წაშლის, ტვინიდან ამოგდების საგანი გახდნენ და ადამიანიც ამ დათრგუნვისათვის დიდ ძალისხმევას მიმართავს.  ამ ძალისხმევას კი თავისი საფასური და საზღაურიც  მოჰყვება:   დათრგუნული სურვილები, იმპულსები, აზრები და ემოციები განიდევნებიან ადამიანის არაცნობიერ ფსიქიკურ სფეროში; მაგრამ  გაგდებისა და განდევნის მიუხედავად ისინი არ წყვეტენ თავის არსებობას და, პირიქით, ახალი ძალით ცდილობენ შემოიჭრან ცნობიერებასა და ქცევებში; მათ შემოაქვთ  „არევდარევა“ და შეასაძლოა ამბოხიც კი  მოუწყონ  პიროვნების ცნობიერ ცხოვრებასა და სიფხიზლის მდგომარეობას, ან კიდევ ძილსა და სიზმარს,  ან კიდევ ორგანიზმის ფუნქციონირებასა და მის ფსიქოსომატურ სისტემას.   განდევნილი ზრახვები, იმპულსები და სურვილები ხან სიზმრებში ამოჰყოფენ თავს ან კოშმარული სცენების ან უცნაური სიმბოლოების სახით; ხან კიდევ ცხადში ზმანებების, ილუზიების, აღუსრულებელი პასიური ოცნებების, აკვიატებული აზრების ან მოქმედებების, ფსიქოსომატური დარღვევების, უნებლიე შეცდომების, უკონტროლო ქცევების, აფექტური რეაქციების,  პანიკური შეტევების ან შფოთვა–დეპრესიის სახით გვევლინებიან. იდეოლოგიები, აღზრდის სისტემები, რელიგიები ხშირად ასწავლიან დათრგუნვას, რაც წარმოშობს ნევროტულ საზოგადოებასა და ინდივიდებს. აბოლოოდ, დათრგუნვა შინაგანი სიმშვიდის აღმოცენებას კი არა, არამედ პირიქით დაძაბულობისა და ფორიაქის პროვოცირებას უწყობს ხელს.

განრიდება

განრიდების ქვეშ იგულისხმება, რომ ადამიანი განერიდება, მოშორდება, დისტანცირდება სტრესული, ბრაზისა და აგრესიული იმპულსებიდან, სხვადასხვა აკრძალული ან საზიანო სურვილების  დაკმაყოფილების სიტუაციებიდან. განრიდების შედეგად ადამიანი დროებით მართლა გვერდზე გადადებს აგრესიასა და სხვადასხვა საზიანო სურვილების დაკმაყოფილებას და სხვა ამბებზე გადაერთვება, მაგრამ როგორც კი დაუბრუნდება ჩვეულ საცხოვრებო სიტუაციას, მაშინ სტრესული დაძაბულობა, აგრესიის მუხტი, განრიდებული სურვილების იმპულსები კიდევ უფრო ძლიერდება და ახალი ძალით ამოიფრქვევა. მაგალითად, დიეტის დაცვის ან მარხვის დაცვის დროს ადამიანები გადაერთვებიან ვეგეტარიანულ საკვებზე და ამ საკვების შედარებით მოკრძალებულ ოდენობაზე, მაგრამ კვების ჩვეულებრივ რეჟიმზე გადასვლისას ერთიორად მეტად სჭამენ ხორცეულს და ინაზღაურებენ იმას, რაც დიეტაზე ან მარხვაზე გადართვისას დააკლდათ. განრიდების შედეგად დროებით დისტანცირდები სტრესის, სურვილის ასრულებისა და აგრესიის სიტუაციისაგან, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ საზიანო სურვილის და სიხარბის იმპულსი ან აგრესიის მუხტი ამით მცირდება. პირიქით, ეს იმპულსები და მუხტები, სტრესული დაძაბულობის, იმედგაცრუებისა და სასოწარკევეთის გაცდები კიდევ უფრო მახვილდებიან. ამიტომაც როგორც დათრგუნვა, ისე განრიდება  არაეფექტური გზებია პიროვნული ზრდისა და გაძლიერების გზაზე, ისინი აძლიერებენ თვითდამანგრეველი და თვითდამასუსტებელი ძალების ამოქმედებას ადამიანში.  თუმცა განრიდებას მოაქვს დროებითი და მოჩვენებითი სიმშვიდე, მაგრამ ესეც არ არის ნამდვილი სიმშვიდის მიღწევის ადექვატური გზა.

მარხვა, ლოცვა, აღსარება, მონანიება და ზიარება

„ქრისტიანობა მკურნალი მეცნიერებაა“ – ამბობს მიტროპოლიტი იერეთეოს ვლახოსი თავის წიგნში „ მართლმადიდებლური ფსიქოთერაპია” (თბილისი, „ახალი ივერიონი“ 20010). ქრისტიანობა ადამიანის სულიერი სამყაროს განკურნვის მეოხებით კურნავს „სულსაც და ხორცსაც“. სულიერ ცხოვრებაში კი მართლმადიდებელი ქრისტიანობა გამოჰყოფს სამ ეტაპს: განწმენდა, განათლება და განღმრთობა.  ყურადღება განწმენდაზე მინდა გავამახვილო. მისი როლი დიდია ქრისტიანულ ფსიქოთერაპიაში. იგი მარხვით იწყება. მარხვა ნიშნავს თავშეკავებას არა მარტო ხორცეულის და ცხოველური ცხიმების მიღებისაგან, არამედ სიხარბის, ბილწსიტყვაობის, ნაყროვანების, ლანძღვისა და წყევლა–კრულვის, სიძულვილის, სექსუალური კონტაქტისა და არშიყობის, ოცნების ანუ ამაო ფიქრებში გართვის, სასოწარკვეთის, ზედმეტი ლაპარაკის, ფიზიკური და ვერბალური აგრესიის, ბოროტი ფიქრების, შურის, დაცინვისა და სხვა ცოდვებისაგან. მაგრამ განწმენდისათვის საკმარისი არ არის მარხვა. აუცილებელია ღვთისმსახურთან, მოძღვართან აღსარება და ცოდვათა მონანიება. როცა აღსარებაზეა საუბარი, უნდა განვასხვავოთ ერთმანეთისაგან ფსიქოლოგთან ან უახლოეს მეგობართან აღსარება მოძღვართან აღსარებისაგან. სულიერ მოძღვართან აღსარების დროს მოძღვარი აღსარებას ღებულობს იმ აზრით, რომ იგი გამტარი ხაზია ადამიანსა და უფალს შორის; ადამიანმა აღსარების  დროს წარმოთქმული ცოდვები გულწრფელად უნდა მოინანიოს და ასეთ სიტუაციაში მისი მონანიება მართალია ღვთისმსახურის თანდასწრებით  ხორციელდება, მაგრამ რეალურად ეს სინანული უფლის წინაშე აღვლენილი სინანულია. მაგრამ მარხვა, აღსარება და მონანიება ხორციელდება  რეგულარული ლოცვების ფონზე, რასაც ადამიანი ეკლესიაში წირვების დროს და საშინაო პირობებში აღავლენს უფლის სადიდებლად, ცოდვათა მოსანანიებლად და მიტევებისათვის. მაგრამ ეს ჯერ კიდევ არ არის საკმარისი განწმენდისათვის. ლოცვების, მარხულობის, მონანიებისა და ცოდვათა მიტევების შემდეგ დგება ზიარების ჟამი, რაც მოძღვრის კურთხევის შემდეგ ხორციელდება. ზიარება სიმბოლოა ქრისტესთან, უფალთან შერწყმის, მასთან საკუთარი თავის იდენტიფიცირების, ხორციელად და სულიერად განკურნების, რათა უფლის მადლი გადმოვიდეს ადამიანზე. როცა ლოცვები, მარხულობანი, აღსარებები, მონანიებანი, მიტევებანი და ზიარებანი რეგულარულად ხორციელდება, ადამიანი დაადგება განღმრთობის გზას. ეს სრული სიმშვიდისა და ღმერთთან ერთიანობის შინაგანი შეგრძნებაა და ნებისმიერი თვალსაზრისით – საქმე იქნება ეს, ჯანმრთელობა თუ პირადი ცხოვრება – ადამიანი ეფექტურად ანხორციელებს თავის მისიას და ემზადება მარადიულობასთან შესახვედრად. ასეთია მოკლედ, ქრისტიანული განწმენდის პროცესი. ცხადია, ეს თემა კიდევ უფრო მოითხოვს გაშლას, მაგრამ სასურველია ეს თემა თეოლოგმა ან ღვთისმსახურმა უფრო დეტალურად გაშალოს.

ცხადია, რომ სიმშვიდის სრული შენარჩუნების ქრისტიანული გზა იმას მოითხოვს, რომ პიროვნება იყოს ქრისტიანი, ეზიაროს ეკლესიურობას, ჰყავდეს მოძღვარი და დაიცვას ათი მცნება. მაგრამ რა ჰქნას მან, ვინაც მუსულმანია, ბუდისტი, სინტოისტი, ჯაინისტი ან სხვა რომელიმე რელიგიური მიმდინარეობის მიმდევარი ან თუნდაც ათეისტია? მთელი კაცობრიობა რომ ერთ სოფლად მოვიაზროთ, როგორც აღმოჩნდა, მასში მაცხოვრებელთაგან მხოლოდ 30% არის ქრისტიანი და კიდევ უფრო მცირე რაოდენობისაა მართლმადიდებელი ქრისტიანები. დანარჩენი ან სხვა რელიგიურ მრწამსს იზიარებს ან სულაც ათეისტია. რა უნდა იღონონ სხვა რელიგიის წარმომადგენლებმა ან ათეისტებმა, თუკი მათ მიზნად დაისახეს შეიმუშავონ შინაგანი სიმშვიდის ჩვევა დაძაბულ, ბრაზის, შფოთვის ან მძაფრი სურვილის სიტუაციებში? თუ არსებობს ისეთი ტექნიკები, რომლებიც რელიგიურად ნეიტრალურია და ნებისმიერი რელიგიის მიმდევარს ან ათეისტს შეუძლია გამოიყენოს  ისე, რომ ამით თავისი რელიგიური აღმსარებლობის დოგმებიდან არავითარი გადაცდომა არ ექნება? დიახ, ასეთი ტექნიკები არსებობს მედიტაციის სახით. ერთერთ მათგანს აქ განვიხილავ და მისი ავტორი ოშო რაჯნეშია, თუმცა ჩემი მოდიფიკაციიტა შემოთავაზებული.

მედიტაცია

როგორც უკვე არაერთხელ აღვნიშნეთ, ოშო მედიტაციას განსაზღვრავს როგორც მიუკერძოებელი, არ–შეფასებითი და არ –განკითხვითი ჭვრეტისა და გაცნობიერების პროცესს. ამ დროს ადამიანი მიუკერძოებელი მოწმის, დაუინტერესებელი  და უშუალო დადასტურების სიტუაციაშია და დამკვირვებლის პოზიციაშია. იგი ყოველივეს აკვირდება და  ამავე დროს არავითარ შეფასებას და განკითხვით მსჯელობას არ მიმართავს. მედიტაციას საქმე აქვს საგნისა და მოვლენის უშუალო მოცემულობასთან და ამ დროს იგი დაკვირვების საგნის არსში ისე შედის, როგორც ამას აღწერდა დიდი გერმანელი ფილოსოფოსი, ფენომენოლოგიის შემქმნელი ე.ჰუსერლი. ოშომ სამედიტაციო ტექნიკების მთელი სისტემა ააგო. ერთერთი მათგანია მედიტაციური ტექნიკა სახელწოდებით „ციკლონის ცენტრი“.

როცა ბრაზი, მძაფრი სურვილი, შფოთვა ან წუხილი გვეუფლება და გვამოძრავებს, მაშინ სურვილის, ბრაზის, წუხილის ობიექტზე მივიმართებით და აზრების ან განცდების „ციკლონი“ შემოგვიტევს. ჩვენ თვითონ ვხდებით ამ ციკლონის ნაწილი, მთლიანად მასში ვიძირებით. ამ ციკლონს ჰყავს თავისი საპირისპირო მხარე, რადგან სამყაროში ყველაფერი თავისი საპირისპიროთი არის გაწონასწორებული. რაც კი რამ არსებობს, ის არსებობს მხოლოდ მისი საპირისპიროს წყალობით. აზრებისა და განცდების ხსენებულ ციკლონსაც აქვს თავისი საპირისპირო პოლუსი – ესაა „მე“, ჩემი თვითონი, ჩემი განუმეორებელი, უშფოთველი, მდგრადი არსება,  რაც ცენტრია ჩემი არსებობის. ციკლონი ეხება პერიფერიას, სადაც ბოგინობენ სურვილები, შფოთვა, წუხილი, ბრაზები, სიხარული და ღვარძლი, სიამოვნება და უსიამოვნება, დაძაბულობა და საზრუნავები; ხოლო ცენტრში დაივანებს „მე ვარ“–განცდა, მეობა, თავისთავადობა, იდენტობა და საკუთარ თავთან იგივეობა.   თქვენ გაქვთ ესა და ეს სურვილები, მაგრამ თქვენ ხართ თქვენი „მე“ და არა რომელიმე თქვენი სურვილი; თქვენ შფოთავთ და წუხთ, მაგრამ თქვენი “მე“ გაცილებით უფრო მეტია და ტევადი, ვიდრე თქვენი ერთი ან ორი ნაწილი, როგორიცაა შფოთვა და წუხილი. თქვენ ბრაზობთ, მაგრამ თქვენი მეობა ვერ დაიყვანება თქვენს ბრაზზე, ბრაზის გარდა ათასობით ნაწილი აქვს თქვენს „მე“–ს, რომელიც თქვენი არსებობის ღერძი და ცენტრია. თქვენ აღგეძრათ სექსუალური ჟინი, მაგრამ თქვენ არ ხართ მხოლოდ სექსი, თქვენი არსება როგორც მთლიანი გაცილებით მეტია, ვიდრე თუნდაც უდიდესი სექსუალური ვნება. თქვენ არ ხართ არცერთი თქვენი აზრის, განცდის ან ემოციისაა და ქმედების  ტოლფასი და იგივეობრივი, თქვენ არ ხართ დაყვანადი თქვენი სხეულის რომელიმე ერთ ან ორ ან სამ  ორგანოზე, თქვენს ამა თუ იმ სხეულებრივ შეგრძნებებზე (ტკივილი, დაძაბულობა, სიამოვნება, დისკომფორტი). თქვენი „მე“ სულისა და სხეულის ისეთი ერთიანობა და მთლიანობითი წარმონაქმნია, რომელსაც მრავალი წახნაგი, ნაწილი და თავისებურება გააჩნია. თქვენ ერთი, განუმეორებელი და ერთიანი ხართ, თუმცა ათასნაირი განზომილებები გაქვთ.

ზემოთთქმულიდან  გამომდინარე, მენტალური ციკლონისა და შინაგანი გაწამაწიის სიტუაციაში შინაგანი სიმშვიდე, მდუმარება და გაწონასწორება მხოლოდ მაშინ მიიღწევა, როცა ნაცვლად ბრაზის, სურვილის ან წუხილის ობიექტზე მიმართულობისა თქვენ ყურადღება წარიმართება „მე“–საკენ, თქვენი არსებობის ცენტრისაკენ, „მე ვარ „–განცდისაკენ. თუკი უკიდურესი ბრაზის, გაუსაძლისი აღელვების სიტუაციაში, მძაფრი სურვილებისა და ვნებების მოზღვავებისას თქვენი ყურადღების შუქს მიანათებთ საკუთარ „მე“–სა და თქვენი იდენტობის ცენტრს, მაშინ აუცილებლად დაცხრება ვნებები, გაიფანტება საზრუნავები, უკან დაიხევენ ფუჭი და ამაო აზრები, შეწყდება შინაგანი ბოდიალი და აფორიაქება. შეწყდება ის მდგომარეობა, რაზეც გალაქტიონმა თქვა:

„მაგრამ მე რა ვქნა, მე ვისაც სული,

აწეწილი მაქვს მძიმე ქარებით...“.

ვიცი, ჩემო მკითხველო, თქვენ უკვე მზად გაქვთ შეკითხვა და საყვედური: „როგორ მოვახერხო ბრაზის, წუხილის, ვნებათაღელვის, დაუოკებელი სურვილების მდგომარეობაში ჩემს „მე“–ზე ყურადღების გადართვა და სიმშვიდის გამოწვევა, როცა უკვე მთლიანად აყვანილი ვყავარ შფოთვა–წუხილს, ვნებათა ღელვას ან გაცეცხლებულ ბრაზს?“ გიორგი გურჯიევი თავის ცენტრში საფრანგეთში, ფონტებლოოში სპეციალურად უწყობდა თავის მოსწავლეებს ისეთ სიტუაციებს, როცა ისინი წინასწარი მოლაპარაკებით ოთახში შემოსულ პიროვნებას სპეციალურად ათასნაირად ამასხარავებდნენ, ლანძღვადნენ და როდესაც ეს პიროვნება უკვე აფეთქების ზღავრზე აღმოჩნდებოდა, გ. გურჯიევი დაიძახებდა თავის ცნობილ „სტოპ“–ს და შესძახებდა ამ პიროვნებას: “სდექ! შეინარჩუნე სიმშვიდე“. ასე ვარჯიშდებოდა სიმშვიდის შენარჩუნების უნარი თვით უმწვავეს სიტუაციებშიც კი. მაგრამ ეს გურჯიევი იყო და მისი მოწაფეებიც იწვრთნებოდნენ. ეს თქვენ არ გეხებათ და ამდენად თქვენი საყვედური სრულიად კანონიერია: მართლაც ძალზე ძნელია გადაერთოთ თქვენი „მე“–ს ცენტრზე, თუკი უკვე აყვანილი ჰყავხართ ვნებათაღელვასა და დაუოკებელ სურვილებს ან ბრაზს. ამიტომაც სპეციალურად უნდა გაივარჯიშოთ იმაში, რომ შეიმუშავოთ სპეციალური უნარები: შეინარჩუნოთ სიმშვიდე, მედიტაციური მდუმარება და სუფთა გონებით ჭვრეტა იმ სიტუაციებშიც კი, როცა სურვილები მძვინვარებენ, აგრესია და ბრაზი მოგაწვათ, შფოთვა და ვნებათაღელვა გარდაუვალია. სწორედ ასეთ სავარჯიშოს გთავაზობთ, რაც ოშომ შეიმუშავა თავის მედიტაციურ წიაღსვლებში.

სავარჯიშო: სიმშვიდე „ციკლონის“ დროს

პირველი ნაბიჯი

თქვენ მართლაც არ გამოგივათ სიმშვიდის შენარჩუნება დაძაბულ სიტუაციებში, თუკი სპეციალურად არ ხართ გაწვრთნილი. ხოლო იმისათვის, რომ გაიწვრთნათ, სპეციალურად უნდა გამოიწვიოთ სურვილთა ვნებათაღელვისა და აგრესიის ან უზარმაზარი გულისტკივილის გრძნობები და ამასთანავე  ყურადღება გადაიტანოთ თქვენს უშფოთველ „მე“–ს ცენტრზე. ამისათვის ჯერ საჭიროა ვიზუალურად წარმოიდგინოთ ის სიტუაცია, როცა ან დაუოკებელი ვნებათა ღელვისა და სურვილების ბობოქრობის, ან აგრესიისა და ბრაზის, ან შფოთვისა და წუხილის სიტუაციაში ბრძანდებოდით წარსულში ან ბრძანდებით აწმყოში ან ელით სამომავლოდ. თქვენს წარმოდგენაში დახატეთ როგორი იყო/არის/ან შესაძლოა იყოს ეს სიტუაცია, ვინ იყო ან არის იქ, როგორ გამოიყურებოდით ან გამოიყურებით თქვენ. ამას დაუმატეთ ამ სიტუაციის აუდიალური კომპონენტები: რა ისმოდა, რა ხმები იყო, რა სიტყვები და ფრაზები ჟღერდებოდა. ამას ისიც დაამატეთ, თუ რას გრძნობდით, რას გრძნობთ ან რას იგრძნობთ მომავალში ასეთ სიტუაციებში.

ნაბიჯი მეორე

მარტო ვიზუალურად, აუდიალურად და გრძნობითად წარმოსახვა არ არის საკმარისი. საჭიროა შეხვიდეთ როლში, გააკეთოთ ინსცენირება, ერთგვარად გამოიცხოვროთ და ცხადად განიცადოთ ის ბრაზი, დაუოკებელი სურვილები და ვნებათაღელვა, შფოთვა ან წუხილი,  რაც ვიზუალაურად, აუდიალურად და გრძნობითად წარმოიდგინეთ. შედით მსახიობივით როლში, ამოატივტივეთ შესაბამისი განცდები, გააკეთეთ შესაბამისი ქმედებების ინსცენირება. ამავე დროს და პარალელურად ყურადღების შუქი მიანათეთ თქვენს  უშფოთველ და მდგრად „მე“–ს, თქვენს თავში გაიმეორეთ სიტყვები „მე ვარ“, შეიგრძენით თქვენი პიროვნული ღერძი, რომლის ირგვლივ ტრიალებს თქვენი ცხოვრება, შეიგრძენით თქვენი „მე“ როგორც თქვენი სულიერი ცხოვრების ცენტრი, რომელიც საოცარი სიმშვიდითა და სტაბილურობით ხასიათება.  ერთმანეთთან შეაუღლეთ და  ერთადროულად  შეიგრძენით ორი რამ: 1) დაუოკებელი სურვილის, ვნებათაღელვის, აგრესიისა და ბრაზის, შფოთვა–წუხილის „ციკლონი“ და 2) „მე“–ს უშფოთველობა და პიროვნული ცენტრის მდგრადობა, გაწონასწორებულობა და სასიამოვნო სიმშვიდე.

მესამე ნაბიჯი

კიდევ უფრო გააღრმავეთ „მე“–ს ცენტრზე ყურადღების კონცენტრირება, თავი მიეცით რელაქსაციასა და სიმშვიდეს.

თუკი თქვენ ამ სავარჯიშოს გააკეთებთ თუნდაც ერთი–ორი კვირის განმავლობაში, მაშინ თქვენ საფუძველს ჩაუყრით იმ უნარის გამომუშავებას, რომ ნებისმიერი აგრესიული და ვნებათაღელვის, შფოთვისა და სტრესის, დაუოკებელი სურვილების სიტუაციაში დაგეუფლოთ შინაგანი სიმშვიდის გრძნობა. სულის მშვიდობა კი ნებისმიერი წარმატებისა და ხარისხიანი ცხოვრების უცილობელი ფაქტორია. 

მარადიულობის შეგრძნება და სუფიური ტრიალის მედიტაცია

წარმატების 365 დღე

90–ე დღე

ტრიალის მედიტაცია სუფიზმის წიაღში წარმოიშვა. მისი არსი იმაშია, რომ ადამიანი ერთ ადგილზე ტრიალებს და შემდგომ ტრიალით გადაადგილდება ისევე, როგორც დედამიწა ბრუნავს საკუთარი ღერძისა და მზის გარშემო ან კიდევ მზე ბრუნავს საკუთარი ღერძის გარშემო. სიცოცხლის არსი მოძრაობაშია, ხოლო წრიული მოძრაობა მარადიული და უსასრულო მოძრაობის გამოხატულებაა, რადგან წრე მარადიულობის სიმბოლოა. ამდენად ეს ტექნიკა მარადიულობასთან და სამყაროს უსასრულობასთან შერწყმისა და ზიარების ნებას გამოხატავს.  ასეთი ქვეტექსტი იკითხება ამ ტექნიკაში. ეს არის ნათელი ილუსტრირება იმისა, რომ საზოგადოდ მედიტაციური ტექნიკების მოძრაობებსა და ელემენტარულ მენტალურ ქმედებებში გაცილებით ღრმა აზრია ჩადებული, ვიდრე გარეგნულად მოჩანს. მედიტაციური ტექნიკები ადამიანს შემოაბრუნებენ მისივე  საწყისებთან და ჩართავენ უნივერსუმის  უნივერსალურ პროცესებში, რაც საფუძვლად ედება შინაგან ჰარმონიას, წონასწორობასა და სიმშვიდეს, შინაგან განწმენდასა და გაჯანსაღებას.

ტრიალის მედიტაცია შეიცავს სამ ნაბიჯს.

პირველი ნაბიჯი

დღის ნებისმიერ მონაკვეთში,  2–3 საათის უჭმელობის ფონზე, დაიწყეთ ტრიალით ერთ ადგილას. მარჯვენა ხელი ზემოთ აღმართეთ, ხელის გული გაშლილი და ზემოთ მიმართული, ხოლო თითები ერთად შეკრული, მარცხენა ხელი დაბლა დაშვებული და ასევე შეკრული თითებითა და ქვემოთ მიმართული გაშლილი ხელის გულით. დაიწყეთ ტრიალი საათის ისრის მოძრაობის საწინააღმდეგო მიმართულებით. მხოლოდიმ შემთხვევაში, თუკი ეს მიმართულება ძალიან არ გესიამოვნად და დისკომფორტის გრძნობა გამოიწვია, მაშინ იმოძრავეთ საათის ისრის მოძრაობის მიმართულებით. იტრიალეთ თვალგახელილმა, ისევე როგორც ბავშვები ტრიალებენ. ტრიალებთ ერთ ადგილას თითქოს თქვენი შინაგანი არსება – „მე“ არის ცენტრი ან ღერძი, ხოლო მოტრიალე სხეული არის ბორბალი, რომელიც ღერძის გარშემო ტრიალებს.

თავდაპირველად 15 წუთი იტრიალეთ ნელ ტემპში. ცხადია გექნებათ თავბუხვევის შეგრძნება, მაგრამ თუ მას გადალახავთ, ნელნელა გაგივლით. ამის შემდეგ 45 წუთის განმავლობაში იტრიალეთ ჩქარა, უფრო და უფრო მოუმატეთ ტემპს. იტრიალეთ დავარდნამდე. თუ სხეულს მოუშვებთ და სპეციალურად არ შეეცვდბით დავარდეთ, თქვენი სხეული მსუბუქად დაეცემა.

მეორე ნაბიჯი

მას შემდეგ რაც  დავარდებით, 15 წუთის განმავლობაში დაწექით პირით მიწისკენ ისე, რომ ჭიპის ადგილი ეხებოდეს მიწას ან იატაკს. წარმოიდგინეთ, თითქოს ერწყმით მიწას ან კიდევ თითქოს ჩვილი ბავშვი ხართ და ეხუტებით დედას, მის მკერდს. თავი მიეცით შინაგან მდუმარებასა და სიჩუმეს. იძირებით თქვენს პირველ საწყისებში, თქვენში გადმოდის ის ძალა და ენერგია, რაც მიწიდან და ჩვენი არსებობის სათავეებიდან მომდინარეობს.

მესამე ნაბიჯი

15 წუთის  ან თუ გნებავთ უფრო დიდი ხნის განმავლობაში თავი მიეცით არ–კეთების მდგომარეობას, არაფერი არ აკეთოთ, მიზანდასახულად არაფერზე არ იფიქროთ, ოღონდ მშვიდად და მიუკერძოებულად ჭვრიტეთ და დააკვირდით თქვენს აზრებს, ემოციებს, სხეულებრივ შეგრძნებებს, ყველაფერს ხილულს და მოსმენადს, რაც თვითონ მიდი–მოდის თქვენს არსებასა და გონებაში  მოცემულ მომენტსა და მოცემულ ადგილას.

ეზიარეთ მარადიულობას!

ენერგეტიკული ჩაკრების გააქტივება და კუნდალინი მედიტაცია

წარმატების 365 დღე

89–ე დღე

კუნდალინი მედიტაცია ისევ და ისევ ოშოს მედიტაციურ ტექნიკათა რიგს განეკუთვნება და გულისხმობს თავდაპირველი დაძაბულობისა და ენერგიათა ამორფქვევის შემდგომ რეალაქსაციის მიღწევას. საკუთრივ მედიტაციური გარინდება და ჭვრეტა–გაცნობიერება მხოლოდ ასეთი რელაქსირებული მდგომარეობისა და შინაგანი სიჩუმის მდგომარეობაში ხორციელდება. კუნდალინი მედიტაცია დინამიკური მედიტაციის უმცროსი „დის“ ტიპის ტექნიკაა. მისი მეოხებით მძლავრი ენერგიის მობილიზაცია ხორციელდება. ეს მოზღვავებული ენერგია  რელაქსირებული მდგომარეობის დადგომის შემდეგ  თავის კალაპოტში მოექცევა. იგი მშვიდი და ჩუმი, მაგრამ ფხიზელი და ენერგიული მღვიძარების სიტუაციას ქმნის. მედიტაცია მღვიძარებას და არა ძილისმიერობას გულისხმობს. მდუმარე მღვიძარების  შინაგანი მდგომარეობა სრულ ენერგეტიკულ მზადყოფნას ეფუძვნება. იგი ქმნის იმის წინაპრობას, რომ სრული სახით განხორციელდეს „აქ და ამჟამად“ ყოფნის მკაფიო გაცნობიერება, რომელშიც ისევე „ზის“ მარადიულობა, როგორც მიკროკოსმში „ჩასმულია“ და მყოფობს მაკროკოსმი. უილიამ ბლეიკის ერთი სტროფი (ჩემეული თავისუფალი თარგმანით) კარგად გამოხატავს ასეთ ხედვებს:

„წამის გაელვებაში მარადისს ხედავდე,

ქვიშის მარცვალში კი უსაზღვრო სამყაროს,

უსასრულობა წერტილში ელავდეს,

როს ციცქნა  ყვავილში ცის თაღი  ქანაობს“.

კუნდალინი მედიტაცია რამდენიმე ნაბიჯს გულისხმობს: 1) „ძაგძაგი“–ენერგიის გაღვიძება; 2) თავისუფალი მოძრაობები და ცეკვა; 3) მედიტაცია, გაცნობიერება, მოწმედ ყოფნა; 4) სრული მოსვენება

პირველი ნაბიჯი: ძაგძაგი – ენერგიის გაღვიძება

15 წუთის განმავლობაში თავდავიწყებით ძაგძაგებთ. ამით თქვენ აღვიძებთ სასიცოცხლო ძალებსა და ენერგიას. თვალები დახუჭეთ. ფეხებს დგამთ მხრების სიგანეზე, იწყებთ ადგილზე მოძრაობასა და ქაოტურ ძაგძაგს ფეხის ქუსლებიდან ვიდრე წვივებსა და მუხლებამდე, ნელა გადადიხართ კუდუსუნსა და მენჯის ძვლის, მუცლისა და მკერდის არეზე, მხრებზე, კისერზე, თავზე სახეზე. მთელი სხეული მოიცვა ერთ ადგილზე ძაგძაგის ტიპის ქაოტურმა მოძრაობამ, სხეული თითქოს ერთგვარად „იფერთხება“. ძაგძაგისა და „დაფერთხვის“ ერთ ადგილზე მოძრაობა უფრო და უფრო ინტენსიური ხდება, თითქოს იკარგები მასში, თვითონ ხდები მოძრაობა და აზრები სრულიად გაქრა....

მეორე ნაბიჯი: თავისუფალი მოძრაობები – ცეკვა

15 წუთის განმავლობაში თავი მიეცით თავისუფალ მოძრაობებს. თვალდახუჭულ ან თვალხილულ მდგომარეობაში მიუშვით თქვენი სხეული, რათა მან იმოძრაოს სრულიად სპონტანურად, დაუგეგმავად. ნუ მოუხმობთ დასწავლილ და სპეციალურად გავარჯიშებულ მოძრაობებს, არამედ იმოძრავეთ ატიპიურადაც  კი, მთელი არსებით მიეცით თავი ისეთ მოძრაობებს, რომლებიც სრულიად თავისთავადია. ნელნელა ეს თავისუფალი და თავისთავადი მოძრაობები გადადის ცეკვაში, შეიგრძენით  თავდავიწყებით ცეკვის რიტმი და მოძრაობები...

მესამე ნაბიჯი:   მედიტაცია

მდგომარე მდგომარეობაში , 15 წუთის განმავლობაში, ყოველგვარი შეფასების, განკითხვისა და განსჯის გარეშე აცნობიერეთ და აკვირდით ვითარცა მიუკერძოებელმა მოწმემ თუ რას ხედავთ, რა გესმით, რას გრძნობს თქვენი ფეხები– ხელები– მთელი ტანი, რა აზრები მოგდით თავში, რა გრძნობები გეწვიათ. თქვენ თითქოს მთის მწვერვალზე დგახართ და აკვირდებით თუ როგორ მიდიან და მოდიან, ჩაივლიან და ამოივლიან ეს შეგრძნებები, აზრები, ემოციები და ხედვები. თქვენ არ ხართ არც ერთი მათგანი, არც ის აზრი ან ემოცია ან სხეულებრივი შეგრძნება... თქვენ ხართ სუფთა მიუკერძოებელი მოწმე, სუფთა ცნობიერება „აქ და ამჟამად“,  რომელშიც პოტენციურად „ჩასმულია“ მარადიულობა....

მეოთხე ნაბიჯი: სრული მოსვენება

წამოწექით და  სრულიად მოეშვით. თავი მიეცით სრულ მოცალეობას, არაფერს არ აკეთებთ, არაფერზე არ ფიქრობთ, არაფერზე არ ზრუნავთ...

ვიპასანას, დინამიკური მედიტაციის, ინტეგრალური მედიტაციის, „მისტიური ვარდისა“ და კუნდალინი მედიტაციის დანიშნულება გაცნობიერების უნარის წრთობაა. გაცნობიერება ის უნარია, რითაც მხოლოდ ადამიანია დაჯილდოებული ამ სამყაროში. გაცნობიერების, ჭვრეტის, მიუკერძოებელი, არ–შეფასებითი  და არ–განკითხვითი  დაკვირვების უნარი მედიტაციის პროცესში თვითონ ხდება დაკვირვებისა და გაცნობიერების საგანი. ცნობიერება მართავს სამყაროს, ხოლო მედიტაციის დროს და მედიტაციის შედეგად სწორედ ცნობიერების მართვის პროცესი იხვეწება. ეს კი ხელს უწყობს პიროვნულ ზრდას, სხვადასხვა რეალურ ცხოვრებისეული, შემოქმედებითი და სხეულებრივი პრობლემების გადაწყვეტას.

იმედიტირეთ და დახვეწეთ თქვენი არსებობის, წარმატებისა და ბედნიერების  ყველაზე არსებითი იარაღი  –  გაცნობიერების უნარი!